İcra Kötü Niyet Tazminatı
İcra ve İflas Kanunu’nun 67. maddesinde düzenlenmiş olan kötüniyet tazminatı, alacaklının haksız ve kötü niyetle icra takibi başlatması halinde borçluya ödenmesi gereken bir tazminat türüdür. Kötüniyet tazminatı, alacaklının icra takibini başlatmaktaki amacının, borçluyu haksız yere zarara uğratmak ve icra masraflarına katlanmak zorunda bırakmak olduğu durumlarda gündeme gelir.
Kötüniyet Tazminatının Şartları
Kötüniyet tazminatının şartları şu şekilde sıralanabilir:
- Alacaklının haksız ve kötü niyetle icra takibi başlatması gerekir.
- Borçlunun itirazı mahkeme tarafından haklı bulunmalıdır.
- Borçlu, kötüniyet tazminatı talebinde bulunmalıdır.
Alacaklının Haksız ve Kötü Niyetle Takibe Başlaması
Alacaklının haksız ve kötü niyetle takibe başlaması, takip konusu alacağın gerçekte var olmadığını veya borçlunun borcunu ödediğini bilmesine rağmen icra takibi başlatması anlamına gelir. Alacaklının haksız ve kötü niyetle takip başlattığının kabulü için, borçlunun bu durumu mahkemede ispatlaması gerekir.
Borçlu, alacaklının haksız ve kötü niyetle takip başlattığını ispat etmek için aşağıdaki delilleri kullanabilir:
- Alacaklının takip konusu alacağın gerçekte var olmadığını veya borçlunun borcunu ödediğini bilmesine dair belgeler.
- Alacaklının borçluyu haksız yere zarara uğratmak ve icra masraflarına katlanmak zorunda bırakmak amacıyla takip başlattığını gösteren deliller.
Borçlunun İtirazının Haklı Bulunması
Borçlu, icra takibine karşı itirazda bulunabilir. Borçlunun itirazının haklı bulunması, takip konusu alacağın gerçekte var olmadığını veya borçlunun borcunu ödediğini gösterir. Borçlunun itirazının haklı bulunması halinde, alacaklı kötüniyet tazminatı ile sorumlu tutulur.
Borçlunun Kötüniyet Tazminatı Talebinde Bulunması
Borçlu, alacaklının kötüniyetli olduğunu ispatlayarak ve itirazının haklı bulunduğunu belirterek, kötüniyet tazminatı talebinde bulunabilir. Borçlu, kötüniyet tazminatı talebinde bulunabilmesi için, takip sırasında veya takip sona erdikten sonra icra müdürlüğüne veya mahkemeye bir dilekçe ile başvurmalıdır.
Kötüniyet Tazminatının Miktarı
Kötüniyet tazminatının miktarı, takip konusu alacağın miktarına göre belirlenir. Kötüniyet tazminatı, takip konusu alacağın %10’undan aşağı olmamak üzere hüküm altına alınır. Ancak, mahkeme, takip konusu alacağın miktarı, alacaklının ekonomik durumu ve diğer özellikleri göz önünde bulundurarak, kötüniyet tazminatının miktarını daha fazla da belirleyebilir.
Kötüniyet Tazminatının Ödenmesi
Kötüniyet tazminatı, icra müdürlüğü veya mahkeme tarafından alacaklıya tebliğ edilir. Alacaklı, kötüniyet tazminatı miktarını tebliğ tarihinden itibaren 10 gün içinde ödemezse, borçlu, icra müdürlüğünden veya mahkemeden cebri icra yoluyla tazminatın tahsilini talep edebilir.
Kötüniyet Tazminatının Sonuçları
Kötüniyet tazminatının ödenmesi, takip konusu alacağın tahsilini engellemez. Alacaklı, kötüniyet tazminatı ödemesine rağmen, takip konusu alacağın tahsili için icra takibini sürdürebilir.
Kötüniyet Tazminatının Önemi
Kötüniyet tazminatı, alacaklıların haksız ve kötü niyetle icra takibi başlatmasını önlemek amacıyla getirilmiş bir düzenlemedir. Kötüniyet tazminatı, alacaklıların icra takibini başlatmadan önce, takip konusu alacağın gerçekte var olup olmadığını ve borçlunun borcunu ödeyip ödemediğini dikkatlice düşünmelerini sağlar.
Yargıtay Kararları
Yargıtay, kötüniyet tazminatı konusunda vermiş olduğu kararlarda, alacaklının haksız ve kötü niyetle takip başlattığının ispatlanması gerektiğini vurgulamıştır. Yargıtay’ın bazı kararlarında, alacaklının takip konusu alacağın gerçekte var olmadığını veya borçlunun borcunu ödediğini bilmesine dair belgelerin, kötü