2023 Kıdem Tazminatı
Kıdem tazminatı, bir işçinin işverene bağlı olarak çalıştığı her tam yıl için 30 günlük ücreti tutarında ödenen bir tazminat türüdür. Kıdem tazminatı, işçinin işverene olan güvenini korumak, işçinin işten ayrılması durumunda geçim sıkıntısı yaşamasını önlemek ve işçinin işyerinde verimliliğini artırmak amacıyla düzenlenmiştir.
Kıdem tazminatı hakkı
Kıdem tazminatı hakkı, 4857 sayılı İş Kanunu’nun 14. maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre, iş sözleşmesinin işveren tarafından haksız nedenle feshedilmesi halinde, işçinin kıdem tazminatına hak kazanacağı hüküm altına alınmıştır.
İşçinin kıdem tazminatı hakkının doğması için aşağıdaki şartların sağlanması gerekir:
- İşçi, iş sözleşmesiyle bağlı olarak en az bir yıl çalışmış olmalıdır.
- İş sözleşmesi, işveren tarafından haksız nedenle feshedilmiş olmalıdır.
Haksız fesih
İşverenin işçiyi haksız nedenle işten çıkarması, işçinin kıdem tazminatına hak kazanmasına yol açan en önemli unsurdur. İşverenin haksız fesih yapması, işçinin iş sözleşmesinin devam etmesini haklı kılan nedenlerin bulunmamasıdır.
İşverenin haksız fesih yapmasına örnek olarak aşağıdaki durumlar verilebilir:
- İşçinin iş sözleşmesinde yer alan yükümlülüklerini yerine getirmemesi,
- İşçinin işyerinde hırsızlık veya benzeri suç işlemesi,
- İşçinin işyerinde şiddet veya tehdit uygulaması,
- İşçinin işyerinde ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranması,
- İşverenin işçinin işyerinde çalışmasına engel olacak bir durum yaratması.
Kıdem tazminatı hesaplama
Kıdem tazminatı, işçinin çalıştığı her tam yıl için 30 günlük ücreti tutarında hesaplanır. İşçinin ücreti, kıdem tazminatı hesaplanırken esas alınır.
Kıdem tazminatı hesaplanırken aşağıdaki formül kullanılır:
Kıdem tazminatı = Çalışılan yıl sayısı * 30 günlük ücret
Örneğin, bir işçi 5 yıl çalışmışsa ve son aldığı maaş 5.000 TL ise, işçinin kıdem tazminatı aşağıdaki şekilde hesaplanır:
Kıdem tazminatı = 5 * 30 * 5.000 = 75.000 TL
Kıdem tazminatı tavan
Kıdem tazminatı tavan tutarı, Devlet Memurları Kanununa tabi en yüksek Devlet memuruna bir hizmet yılı için ödenecek azami emeklilik ikramiyesini geçemez. 2023 yılı için kıdem tazminatı tavan tutarı 19.982,83 TL olarak belirlenmiştir.
Kıdem tazminatı ödeme süresi
İşveren, işçinin kıdem tazminatını, iş sözleşmesinin feshinden itibaren en geç 20 gün içinde ödemekle yükümlüdür. İşverenin bu süre içinde kıdem tazminatını ödememesi halinde, işçiye en çok 4 aylık ücret tutarında tazminat ödenir.
Kıdem tazminatı isim hakkı
Kıdem tazminatı, işçinin işverene olan güvenini korumak amacıyla düzenlenmiş bir haktır. Bu nedenle, kıdem tazminatı, işçinin şahsına sıkı sıkıya bağlı bir haktır. İşçi, kıdem tazminatını başkasına devredemez veya miras bırakamaz.
Kıdem tazminatı ve vergi
Kıdem tazminatı, gelir vergisinden istisnadır. Ancak, kıdem tazminatının tavan tutarını aşan kısmı gelir vergisine tabi tutulur.
2023 yılı kıdem tazminatı tavanı
01.07.2023 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere, kıdem tazminatı tavan tutarı 23.489,83 TL olarak belirlenmiştir. Bu nedenle, 01.07.2023 tarihinden itibaren iş sözleşmesi feshedilen işçilerin kıdem tazminatı, 23.489,83 TL’yi geçemez.
Kıdem tazminatı ile ilgili bazı önemli noktalar
- Kıdem tazminatı, işçinin işverene olan güvenini korumak amacıyla düzenlenmiş bir haktır.
- Kıdem tazminatı, işçinin iş sözleşmesinin2023 kıde