Kıdem tazminatında zamanaşımı süresi, kıdem tazminatı hakkının ne kadar süreyle korunacağını belirleyen hukuki bir kavramdır. Zamanaşımı süresi, işçinin kıdem tazminatı alacağını dava yoluyla talep etme hakkının sona erdiği süredir.
Kıdem tazminatında zamanaşımı süresi, 12/10/2017 tarihli ve 7036 sayılı İş Kanunu ile 10 yıldan 5 yıla düşürülmüştür. Bu değişiklik, 01/01/2018 tarihinden itibaren yürürlüğe girmiştir.
Kıdem tazminatında zamanaşımı süresi, iki türde ele alınabilir:
- Genel zamanaşımı süresi: Kıdem tazminatı, bir alacak hakkıdır. Alacak hakları için genel olarak 10 yıllık zamanaşımı süresi öngörülmüştür. Bu nedenle, kıdem tazminatı da 10 yıllık zamanaşımına tabidir.
- Özel zamanaşımı süresi: İş Kanunu’nun 147. maddesi, kıdem tazminatı için özel bir zamanaşımı süresi öngörmektedir. Buna göre, kıdem tazminatı alacağının dava yoluyla talep edilmesi halinde, zamanaşımı süresi 5 yıldır.
Kıdem tazminatı için genel zamanaşımı süresi, fiilin işlendiği tarihten itibaren başlar. Örneğin, bir işçinin 01/01/2023 tarihinde iş sözleşmesi sona ermiş ve kıdem tazminatı alacağı doğmuş olsun. Bu durumda, kıdem tazminatı için genel zamanaşımı süresi, 01/01/2023 tarihinden itibaren işlemeye başlayacaktır.
Kıdem tazminatı için özel zamanaşımı süresi, işçinin kıdem tazminatı alacağını öğrendiği tarihten itibaren başlar. İşçi, kıdem tazminatı alacağını, işten çıkarıldığı tarihte öğrenmiş olabilir. Ancak, işçinin kıdem tazminatı alacağını daha sonra öğrenmiş olması da mümkündür. Örneğin, işçi, işten çıkarıldıktan sonra, kıdem tazminatı alacağının miktarını hesaplamaya çalışırken, bu hakkını öğrenmiş olabilir.
İşçinin kıdem tazminatı alacağını öğrendiği tarih, işçinin kıdem tazminatı alacağını açıkça öğrendiği tarihtir. İşçinin, kıdem tazminatı alacağına dair şüphelerinin olması veya bu konuda araştırma yapması, kıdem tazminatı alacağını öğrendiği anlamına gelmez.
Kıdem tazminatı için özel zamanaşımı süresi, 5 yıldır. Bu süre, hak düşürücü süredir. Bu sürenin dolması halinde, işçinin kıdem tazminatı alacağını dava yoluyla talep etme hakkı sona erer.
Kıdem tazminatı için zamanaşımı süresi, çeşitli nedenlerle kesilebilir. Zamanaşımı süresi, aşağıdaki nedenlerle kesilebilir:
- Davanın açılması: İşçi, kıdem tazminatı alacağını dava yoluyla talep ederse, zamanaşımı süresi kesilir. Dava sonucunda, işçinin kıdem tazminatı alacağının kabul edilmesi halinde, zamanaşımı süresi yeniden işlemeye başlar.
- Ödeme: İşveren, işçinin kıdem tazminatı alacağını öderse, zamanaşımı süresi kesilir. Ödeme, işçiye veya işçinin vekiline yapılırsa, zamanaşımı süresi yeniden işlemeye başlar.
- İşçinin talebi: İşçi, kıdem tazminatı alacağının zamanaşımına uğradığını kabul ederse, zamanaşımı süresi kesilir.
Kıdem tazminatı için zamanaşımı süresi, aşağıdaki nedenlerle durabilir. Zamanaşımı süresi, aşağıdaki nedenlerle durabilir:
- İşçiye dava açma olanağı tanınmayan hallerde: İşçi, kıdem tazminatı alacağını dava yoluyla talep etme olanağına sahip değilse, zamanaşımı süresi durur. Örneğin, işçinin yurt dışında olması veya işçinin fiili imkânsızlık içinde bulunması durumlarında, zamanaşımı süresi durur.
- İşverenin borçlu olduğunu kabul etmesi: İşveren, işçinin kıdem tazminatı alacağını borçlu olduğunu kabul ederse, zamanaşımı süresi durur.
Kıdem tazminatı için zamanaşımı süresi, aşağıdaki nedenlerle kalkar. Zamanaşımı süresi, aşağıdaki nedenlerle kalkar:
- İşçinin ölümü: İşçi ölmüşse, kıdem tazminatı alacağının mirasçılarına geçmesi nedeniyle, zamanaşımı süresi kalkar. Mirasçılar, kıdem tazminatı alacağını, işçinin ölüm tarihinden itibaren 5 yıl içindekıde