Maddi Tazminat Hesaplama
Maddi tazminat, bir kişinin uğradığı maddi zararın karşılığı olarak ödenen tazminat türüdür. Bu zarar, malvarlığının azalmasına veya artmasının engellenmesine neden olan her türlü zararı kapsar. Maddi tazminat, Türk Borçlar Kanunu’nun 47. maddesinde düzenlenmiştir.
Maddi tazminat hesaplanırken, öncelikle zararın miktarı belirlenmelidir. Zararın miktarı, zarar görenin uğradığı maddi zararın kapsamına ve niteliğine göre belirlenir. Maddi zararın kapsamı, zarar görenin malvarlığında meydana gelen azalmayı veya artmasının engellenmesini kapsar. Maddi zararın niteliği ise, zararın geçici veya kalıcı olmasına, zarar görenin kusur durumuna göre değişebilir.
Maddi tazminat hesaplanırken, aşağıdaki unsurlar dikkate alınır:
- Zarar görenin uğradığı zararın miktarı: Zararın miktarı, zarar görenin malvarlığında meydana gelen azalmayı veya artmasının engellenmesini kapsar. Zararın miktarı, zarar görenin gelirlerinde veya giderlerinde meydana gelen azalmayı veya artmayı ifade eder.
- Zarar görenin kusur durumu: Zarar görenin kusur durumu, tazminat miktarının belirlenmesinde önemli bir unsurdur. Zarar görenin kusursuz olması durumunda, tazminat miktarı tamamen zarar verene yüklenir. Zarar görenin kusurlu olması durumunda ise, tazminat miktarı zarar görenin kusur oranı dikkate alınarak belirlenir.
- Zarar verenin kusur durumu: Zarar verenin kusur durumu da tazminat miktarının belirlenmesinde önemli bir unsurdur. Zarar verenin kusursuz olması durumunda, tazminat miktarı ödenmez. Zarar verenin kusurlu olması durumunda ise, tazminat miktarı tamamen zarar görene yüklenir.
- Zarar görenin gelir kaybı: Zarar görenin gelir kaybı, tazminat miktarının belirlenmesinde önemli bir unsurdur. Zarar görenin iş göremez hale gelmesi veya işindeki verim azalması nedeniyle gelir kaybına uğraması durumunda, bu kayıp tazminat olarak talep edilebilir.
- Zarar görenin gider artışı: Zarar görenin gider artışı, tazminat miktarının belirlenmesinde önemli bir unsurdur. Zarar görenin tedavi masrafları, ilaç masrafları, ulaşım masrafları gibi giderlerinin artması durumunda, bu artış tazminat olarak talep edilebilir.
Maddi tazminat hesaplanırken, aşağıdaki formül kullanılır:
Tazminat miktarı = Zararın miktarı x (1 – Zarar görenin kusur oranı) x (1 + Zarar verenin kusur oranı)
Örnek:
Bir işçi, iş kazasında yaralanarak iş göremez hale gelmiştir. İşçinin iş göremezliği %50’dir. İşçinin brüt maaşı 10.000 TL’dir. İşçinin iş göremezlik süresi 1 yıl olarak kabul edilir.
Bu durumda, işçinin uğradığı zararın miktarı, 1 yıl boyunca iş göremezliğinden dolayı kaybettiği geliri kadardır. İşçinin brüt maaşı 10.000 TL olduğuna göre, işçinin iş göremezliğinden dolayı kaybettiği gelir 10.000 TL x 12 ay = 120.000 TL’dir.
İşçinin kusur durumu %0, zarar verenin kusur durumu ise %100’dür. Bu durumda, tazminat miktarı aşağıdaki şekilde hesaplanır:
Tazminat miktarı = 120.000 TL x (1 - 0) x (1 + 100) = 120.000 TL
Buna göre, işçiye 120.000 TL maddi tazminat ödenmesi gerekir.
Maddi tazminat hesaplanırken dikkat edilmesi gereken hususlar:
- Maddi tazminat, zarar görenin uğradığı maddi zararın karşılığı olarak ödenen tazminat türüdür.
- Maddi tazminat hesaplanırken, öncelikle zararın miktarı belirlenmelidir.
- Maddi tazminat hesaplanırken, zarar görenin kusur durumu, zarar verenin kusur durumu, zarar görenin gelir kaybı ve gider artışı gibi unsurlar dikkate alınır.
- Maddi tazminat hesaplanırken, aşağıdaki formül kullanılır:
Tazminat miktarı = Zararın miktarı x (1 – Zarar görenin kusur oranı) x (1 + Zarar verenin kusur oranı)