Maddi ve Manevi Tazminat
Giriş
Tazminat, hukuka aykırı bir eylem veya işlem nedeniyle zarar gören kişinin, uğradığı zararın karşılığı olarak maddi veya manevi olarak bir bedel almasıdır. Tazminat, hukukun temel ilkelerinden olan hakkaniyet ve adalet ilkelerini gerçekleştirmek için önemli bir araçtır.
Tazminat, maddi ve manevi olmak üzere iki şekilde karşımıza çıkabilir. Maddi tazminat, kişinin malvarlığında meydana gelen eksilmenin giderilmesi için ödenen bedeldir. Manevi tazminat ise kişinin uğradığı üzüntü, elem ve yıpranmanın giderilmesi için ödenen bedeldir.
Bu yazıda, maddi ve manevi tazminat kavramları, türleri, şartları ve dava süreci hakkında bilgi verilecektir.
Maddi Tazminat
Maddi tazminat, kişinin malvarlığında meydana gelen eksilmenin giderilmesi için ödenen bedeldir. Maddi tazminat, zarar gören kişinin uğradığı zararın karşılığı olarak belirlenir. Zarar, kişinin malvarlığında meydana gelen gerçek bir eksilmeyi ifade eder.
Maddi tazminat, zararın çeşitlerine göre farklı türlere ayrılabilir. Bu türlerden bazıları şunlardır:
- Kişisel yaralanma nedeniyle maddi tazminat: Kişinin vücut bütünlüğünün ihlali nedeniyle uğradığı zararlar için ödenen tazminattır. Bu zararlar, tedavi masrafları, iş göremezlik tazminatı, sakatlık tazminatı, estetik tazminat gibi unsurları içerebilir.
- Malın ziyanı nedeniyle maddi tazminat: Kişinin malının zarar görmesi nedeniyle uğradığı zararlar için ödenen tazminattır. Bu zararlar, malın değeri, onarım masrafları, yoksun kalınan fayda gibi unsurları içerebilir.
- Kazara ölüm nedeniyle maddi tazminat: Kişinin kaza sonucu ölmesi nedeniyle, ölenin yakınlarına ödenen tazminattır. Bu tazminat, ölenin gelir kaybı, cenaze masrafları, manevi tazminat gibi unsurları içerebilir.
Maddi tazminat davası, zarar gören kişinin uğradığı zararı gidermek için açtığı davadır. Bu dava, zarar gören kişinin yaşadığı yerdeki asliye hukuk mahkemesinde açılır.
Maddi tazminat davasında, zarar gören kişinin uğradığı zararı ispat etmesi gerekir. Zararın ispatı, zarar gören kişinin elinde bulunan delillerle yapılabilir. Bu deliller, sağlık raporu, faturalar, bilirkişi raporu gibi unsurları içerebilir.
Maddi tazminat davasında, mahkeme, zarar gören kişinin uğradığı zararı tespit eder ve tazminat miktarını belirler. Tazminat miktarı, zararın ağırlığına ve zarar gören kişinin durumuna göre belirlenir.
Manevi Tazminat
Manevi tazminat, kişinin uğradığı üzüntü, elem ve yıpranmanın giderilmesi için ödenen bedeldir. Manevi tazminat, zarar gören kişinin malvarlığında meydana gelen bir eksilmeyi değil, kişinin manevi yönden yaşadığı zararı ifade eder.
Manevi tazminat, zarar gören kişinin yaşadığı acının, üzüntünün, elemin ve yıpranmanın karşılığı olarak belirlenir. Bu zararlar, somut olarak ispatlanamaz. Ancak, zarar gören kişinin beyanı, tanık ifadeleri, bilirkişi raporu gibi delillerle kanıtlanabilir.
Manevi tazminat davası, zarar gören kişinin uğradığı manevi zararı gidermek için açtığı davadır. Bu dava, zarar gören kişinin yaşadığı yerdeki asliye hukuk mahkemesinde açılır.
Manevi tazminat davasında, zarar gören kişinin uğradığı manevi zararı ispatlaması gerekmez. Ancak, zarar gören kişinin beyanı, tanık ifadeleri, bilirkişi raporu gibi delillerle manevi zararın varlığı ve ağırlığı kanıtlanabilirse, mahkeme manevi tazminata hükmedebilir.
Manevi tazminat miktarı, zarar gören kişinin yaşadığı manevi zararın ağırlığına göre belirlenir. Manevi tazminat miktarı, her somut olayda farklı olarak belirlenebilir.
Maddi ve Manevi Tazminat Arasındaki Farklar
Maddi ve manevi tazminat arasındaki temel farklar şunlardır:
- Tazminatın amacı: Maddi tazminatın amacı, zarar gören kişinin malvarlığında meydana gelen eksilmenin giderilmesidir. Manevi tazminatın amacı ise, zarar gören kişinin uğradığı manevi zararın giderilmesidir.
- Tazminatın konusu: Maddi tazminatın konusu,