Maddi ve Manevi Tazminat Miktarını Belirleyen Unsurlar
Tazminat, bir hukuki ilişkiden kaynaklanan zararın giderilmesi amacıyla ödenen bir miktar paradır. Maddi tazminat, zarar görenin maddi kayıplarını karşılamak için ödenirken, manevi tazminat ise zarar görenin manevi acılarını gidermek için ödenir.
Tazminat miktarı, zararın büyüklüğüne ve zarar görenin uğradığı zararın niteliğine göre belirlenir. Tazminat miktarını belirleyen unsurlar, maddi tazminat ve manevi tazminat olarak iki grupta incelenebilir.
Maddi Tazminat Miktarını Belirleyen Unsurlar
Maddi tazminat, zarar görenin uğradığı maddi kayıpları karşılamak için ödenir. Maddi kayıplar, zarar görenin malvarlığındaki azalışları ifade eder. Maddi tazminat miktarını belirleyen unsurlar şunlardır:
- Zarar görenin uğradığı zararın niteliği: Maddi zararlar, maddi varlıkların kaybı (örneğin, araç hasarı, ev hasarı), gelir kaybı (örneğin, iş göremezlik, sakatlık) ve tedavi giderleri (örneğin, hastane masrafları, ilaç masrafları) şeklinde olabilir.
- Zarar görenin kusursuzluğu: Zarar görenin kusursuz olması halinde, tazminat miktarı artar.
- Zarar verenin kusurunun ağırlığı: Zarar verenin kusurunun ağır olması halinde, tazminat miktarı artar.
- Zarar görenin yaşı, cinsiyeti, mesleği ve sosyal durumu: Bu unsurlar, zarar görenin ekonomik durumunu ve yaşam standartlarını belirlediği için, tazminat miktarını etkileyebilir.
- Zarar görenin tedavi geçmişi ve önceden var olan herhangi bir rahatsızlığının olup olmadığı: Bu unsurlar, zarar görenin tedavi masraflarını ve tedavi süresini etkileyeceği için, tazminat miktarını etkileyebilir.
Manevi Tazminat Miktarını Belirleyen Unsurlar
Manevi tazminat, zarar görenin uğradığı manevi acıları gidermek için ödenir. Manevi acı, zarar görenin ruhsal ve bedensel bütünlüğünün ihlali nedeniyle duyduğu acı ve elemdir. Manevi tazminat miktarını belirleyen unsurlar şunlardır:
- Zarar görenin uğradığı zararın niteliği: Manevi zararlar, ölüm, yaralama, kişilik haklarına saldırı (örneğin, hakaret, iftira) ve cinsel saldırı gibi durumlarda meydana gelebilir.
- Zarar görenin kusursuzluğu: Zarar görenin kusursuz olması halinde, manevi tazminat miktarı artar.
- Zarar verenin kusurunun ağırlığı: Zarar verenin kusurunun ağır olması halinde, manevi tazminat miktarı artar.
- Zarar görenin yaşı, cinsiyeti, mesleği ve sosyal durumu: Bu unsurlar, zarar görenin kişilik değerlerini ve yaşam kalitesini belirlediği için, manevi tazminat miktarını etkileyebilir.
- Zarar verenin ekonomik durumu: Zarar verenin ekonomik durumu, tazminat miktarının belirlenmesinde dikkate alınır. Ancak, manevi tazminat, zarar görenin ekonomik durumunu düzeltmek için ödenmez.
Tazminat Miktarının Belirlenmesinde Yargıtay Kararları
Tazminat miktarının belirlenmesinde, Yargıtay kararları da önemli bir rol oynar. Yargıtay, tazminat miktarını belirlerken, yukarıda belirtilen unsurları dikkate alır. Ancak, Yargıtay kararları, her somut olaya göre farklılık gösterebilir.
Tazminat Miktarının Belirlenmesinde Uzlaşma
Tazminat davaları, uzun ve maliyetli olabilir. Bu nedenle, taraflar arasında uzlaşma sağlanması, tazminat miktarının belirlenmesinde daha hızlı ve daha ekonomik bir çözüm olabilir. Uzlaşma görüşmelerinde, taraflar tazminat miktarını belirlerken, yukarıda belirtilen unsurları dikkate alabilirler.
Sonuç
Tazminat miktarı, zararın büyüklüğüne ve zarar görenin uğradığı zararın niteliğine göre belirlenir. Tazminat miktarını belirleyen unsurlar, maddi tazminat ve manevi tazminat olarak iki grupta incelenebilir. Maddi tazminat, zarar görenin uğradığı maddi kayıpları karşılamak için ödenir. Manevi tazminat ise zarar görenin uğradığı manevi acıları gidermek için ödenir. Tazminat miktarının belirlenmesinde, Yargıtay kararları da önemli bir rol oynar.