Makat Çatlağı (Anal Fissür) Nedir?
Makat çatlağı, anüs bölgesindeki kasların gerilmesi veya yırtılması sonucu oluşan bir yaradır. Bu yara genellikle dışkılama sırasında ortaya çıkar ve oldukça ağrılı olabilir. Makat çatlağı, herhangi bir yaşta görülebilen bir hastalıktır, ancak en sık 20-50 yaş arası kişilerde görülür.
Makat Çatlağı Nedenleri
Makat çatlağı, aşağıdaki nedenlerden kaynaklanabilir:
- Kabızlık veya ishal
- Uzun süreli oturmak veya ayakta durmak
- Zorlu doğum
- Anüs bölgesindeki enfeksiyonlar veya iltihaplanmalar
- Bazı ilaçların yan etkileri
Makat Çatlağının Belirtileri
Makat çatlağının en yaygın belirtileri şunlardır:
- Dışkılama sırasında şiddetli ağrı
- Dışkılama sonrasında kanama
- Makat bölgesinde kaşıntı veya yanma
- Makat bölgesinde şişlik veya sertlik
Makat Çatlağı Tedavisi
Makat çatlağının tedavisi, çatlağın şiddetine ve süresine göre değişir. Hafif çatlaklar genellikle evde uygulanan tedavilerle iyileşebilir. Ancak, şiddetli veya uzun süreli çatlaklarda cerrahi müdahale gerekebilir.
Evde Uygulanabilecek Tedaviler
Makat çatlağı için evde uygulanabilecek bazı tedaviler şunlardır:
- Bol sıvı tüketin ve lifli beslenin. Lifli besinler, dışkının yumuşamasına ve kolay geçmesine yardımcı olur. Bu da dışkılama sırasında anüs bölgesindeki kasların gerilmesini ve yırtılmasını önler.
- Tuvalete gitmeyi geciktirmeyin. Tuvalete gitmeyi geciktirmek, dışkının sertleşmesine ve dışkılama sırasında anüs bölgesindeki kasların gerilmesini artırabilir.
- Oturma banyosu yapın. Ilık su banyosu, anüs bölgesindeki kan akışını artırarak ağrı ve şişliği azaltmaya yardımcı olur.
- Ağrı kesici kullanın. Ağrı kesici ilaçlar, makat çatlağının neden olduğu ağrıyı azaltmaya yardımcı olabilir.
Oturma Banyosu Nasıl Yapılır?
Oturma banyosu yapmak için, ılık suyla dolu bir küvet veya kovaya oturun. Suyun sıcaklığı, vücudunuzun sıcaklığına yakın olmalıdır. Oturma banyosunu günde 2-3 kez, 15-20 dakika boyunca yapabilirsiniz.
Ağrı Kesici İlaçlar
Makat çatlağının neden olduğu ağrıyı azaltmak için reçetesiz satılan ağrı kesici ilaçlar kullanılabilir. Bu ilaçlar arasında ibuprofen, naproksen ve parasetamol bulunur.
Reçeteli İlaçlar
Hafif çatlaklar evde uygulanan tedavilerle iyileşmezse, doktorunuz reçeteli ilaçlar verebilir. Bu ilaçlar arasında, ağrıyı azaltmaya yardımcı olan lokal anestezikler, dışkıyı yumuşatmaya yardımcı olan müshiller ve anüs bölgesindeki kasları gevşetmeye yardımcı olan ilaçlar bulunur.
Cerrahi Tedavi
Şiddetli veya uzun süreli makat çatlaklarında, cerrahi müdahale gerekebilir. Cerrahi müdahalenin amacı, anüs bölgesindeki kasları gevşetmektir. Bu işlem, genellikle lokal anestezi altında yapılır ve hasta aynı gün taburcu edilebilir.
Makat Çatlağı Nasıl Önlenir?
Makat çatlağını önlemek için alınabilecek bazı önlemler şunlardır:
- Bol sıvı tüketin ve lifli beslenin.
- Tuvalete gitmeyi geciktirmeyin.
- Kabızlıktan kaçının.
- Tuvalete oturduğunuzda, vücudunuzun ağırlığını kalçalarınıza verin, anüs bölgesine değil.
- Tuvalete oturduğunuz zaman, makat kaslarınızı gevşetin.
Makat Çatlağı ile İlgili Dikkat Edilmesi Gerekenler
Makat çatlağı, oldukça ağrılı bir hastalık olabilir. Bu nedenle, ağrıyı azaltmak için yapabileceğiniz her şeyi yapın. Ağrı kesici ilaçlar, oturma banyosu veya sıcak kompres ağrınızı azaltmaya yardımcı olabilir.
Makat çatlağı, genellikle kendiliğinden iyileşen bir hastalıktır. Ancak, ağrınız 2 haftadan fazla sürerse veya kanamanız artarsa, doktorunuza görünmeniz gerekir.