Makat Çatlağı Nedir?
Makat çatlağı, anüsteki kasların gerilmesi veya yırtılması sonucu oluşan bir yaradır. Bu yara, anüsten dışarıya doğru uzanan bir çizgi şeklinde görülür. Makat çatlağı, anüsteki ağrı, kanama ve kaşıntı gibi şikayetlere neden olabilir.
Makat Çatlağının Nedenleri
Makat çatlağının kesin nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, aşağıdaki faktörler riski artırabilir:
- Kabızlık veya ishal
- Dışkılama sırasında zorlanma
- Hamilelik
- Doğum
- Kabızlık veya ishali tedavi etmek için kullanılan ilaçlar
- Bazı anüs kanseri türleri
Makat Çatlağının Belirtileri
Makat çatlağının en yaygın belirtileri şunlardır:
- Anüste ağrı, özellikle dışkılama sırasında
- Dışkılama sırasında kanama
- Anüste kaşıntı
- Anüste yanma hissi
- Makatta şişlik veya sertlik
Makat Çatlağının Tedavisi
Makat çatlağının tedavisi, çatlağın şiddetine ve nedenine göre değişir. Çoğu makat çatlağı, evde uygulanan tedavilerle iyileşebilir.
Evde Uygulanabilen Tedaviler
Lifli gıdaların tüketimi
Lifli gıdalar, dışkıyı yumuşatarak kabızlığı önlemeye yardımcı olur. Bu da makat çatlağının iyileşmesini kolaylaştırır. Günde en az 25 gram lif tüketmek önerilir. Lifli gıdalar arasında yulaf ezmesi, kuru erik, meyveler, sebzeler ve kepekli tahıllar bulunur.
Bol sıvı tüketimi
Bol sıvı tüketimi, dışkıyı yumuşatmaya ve kabızlığı önlemeye yardımcı olur. Günde en az 2 litre su içmek önerilir.
Ilık oturma banyosu
Ilık oturma banyosu, anüs bölgesindeki kan akışını artırarak ağrıyı ve iltihabı azaltmaya yardımcı olur. Günde 2-3 kez 15-20 dakika boyunca ılık suda oturmak önerilir.
Topikal kremler veya merhemler
Reçetesiz satılan veya reçeteli topikal kremler veya merhemler, ağrıyı ve iltihabı azaltmaya yardımcı olabilir. Bu kremler veya merhemler, genellikle nitrogliserin veya lidokain gibi ağrı kesici ve kas gevşetici maddeler içerir.
Ağrı kesiciler
Ağrının şiddetli olduğu durumlarda, doktor tarafından reçete edilen ağrı kesiciler kullanılabilir.
Cerrahi tedavi
Yukarıda belirtilen tedavilere rağmen makat çatlağı iyileşmezse, cerrahi tedavi gerekebilir. Cerrahi tedavi, makat kaslarını gevşeterek veya yırtığı onararak yapılır.
Makat Çatlağını Önlemek İçin Neler Yapılabilir?
Makat çatlağını önlemek için aşağıdaki önlemler alınabilir:
- Bol lifli gıda tüketin.
- Bol sıvı tüketin.
- Kabızlığı önleyin.
- Dışkılama sırasında zorlanmamaya çalışın.
- Düzenli olarak egzersiz yapın.
- Tuvalete uzun süre kalmamaya dikkat edin.
- Tuvalete giderken gazete veya kitap okuma gibi dikkat dağıtıcı şeylerden kaçının.
Sonuç olarak, makat çatlağı tedavisinde en önemli şey, kabızlığı önlemektir. Lifli gıdaların tüketimi ve bol sıvı alımı, kabızlığı önlemeye yardımcı olur. Ayrıca, dışkılama sırasında zorlanmamaya dikkat etmek ve düzenli olarak egzersiz yapmak da önemlidir. Makat çatlağı belirtileri 1-2 hafta içinde geçmezse, doktora başvurmak gerekir.