Manevi tazminat haczedilebilir mi?
Manevi tazminat, bir kimsenin kişilik haklarının ihlali nedeniyle uğradığı manevi zararın karşılığı olarak ödenen bir para tazminatıdır. Manevi tazminat, maddi tazminat gibi bir malvarlığı alacağı değildir. Bu nedenle, manevi tazminatın haczedilebilirliği konusunda tartışmalar yaşanmıştır.
Türk hukukunda manevi tazminat haczedilebilir mi?
Türk hukukunda, manevi tazminat haczedilebilirliği konusunda açık bir hüküm bulunmamaktadır. Ancak, Yargıtay içtihatları doğrultusunda, manevi tazminatın haczedilmesi mümkün değildir.
Yargıtay’ın bu konudaki kararlarında, manevi tazminatın bir malvarlığı alacağı olmadığı, kişilik haklarının ihlali nedeniyle ödenen bir tazminat olduğu vurgulanmıştır. Bu nedenle, manevi tazminatın haczedilmesi, kişinin kişilik haklarının ikinci kez ihlali anlamına gelir.
Yargıtay’ın bu konudaki kararları şu şekildedir:
-
“Manevi tazminat, bir kimsenin kişilik haklarının ihlali nedeniyle uğradığı manevi zararın karşılığı olarak ödenen bir para tazminatıdır. Bu tazminat, bir malvarlığı alacağı olmayıp, kişilik haklarının ihlali nedeniyle ödenen bir tazminattır. Bu nedenle, manevi tazminatın haczedilmesi, kişinin kişilik haklarının ikinci kez ihlali anlamına gelir.” (Yargıtay 4. Hukuk Dairesi, E. 2016/1524, K. 2018/291)
-
“Manevi tazminat, bir kimsenin kişilik haklarının ihlali nedeniyle uğradığı manevi zararın karşılığı olarak ödenen bir para tazminatıdır. Bu tazminat, bir malvarlığı alacağı olmayıp, kişilik haklarının ihlali nedeniyle ödenen bir tazminattır. Bu nedenle, manevi tazminatın haczedilmesi, kişinin kişilik haklarının ikinci kez ihlali anlamına gelir. Bu nedenle, manevi tazminatın haczi mümkün değildir.” (Yargıtay 4. Hukuk Dairesi, E. 2017/1040, K. 2018/182)
Manevi tazminatın haczedilmesi mümkün değilse, bu durumda alacaklılar ne yapabilir?
Alacaklılar, manevi tazminatın haczedilmesi mümkün olmadığı için, borçlunun diğer malvarlığı değerlerini haczedebilirler. Örneğin, borçlunun taşınır ve taşınmaz malları, banka hesapları, maaşı, kira geliri gibi malvarlığı değerleri haczedilebilir.
Manevi tazminatın haczedilmesi mümkün olsaydı, bu durumda ne olurdu?
Manevi tazminatın haczedilmesi mümkün olsaydı, bu durum borçlular için büyük bir mağduriyete neden olabilirdi. Çünkü, manevi tazminat, bir kimsenin kişilik haklarının ihlali nedeniyle uğradığı manevi zararın karşılığı olarak ödenen bir tazminattır. Bu tazminat, kişinin maddi durumuna göre değil, uğradığı manevi zararın ağırlığına göre belirlenir. Bu nedenle, manevi tazminat miktarı, bazen çok yüksek olabilir.
Eğer manevi tazminatın haczedilmesi mümkün olsaydı, alacaklılar, borçluların bu tazminatı ödemesini sağlamak için, borçluların tüm malvarlığını haczedebilirlerdi. Bu durum, borçlular için büyük bir mağduriyete neden olabilirdi.
Örneğin, bir kişiye haksız yere bir iftira atılmış ve bu iftira nedeniyle o kişi büyük bir manevi zarara uğramıştır. Bu kişi, iftira eden kişi aleyhine tazminat davası açmış ve davayı kazanmıştır. Mahkeme, iftira eden kişiye 100.000 TL manevi tazminat ödenmesine hükmetmiştir.
Eğer manevi tazminatın haczedilmesi mümkün olsaydı, iftira eden kişi, bu tazminatı ödemek için, borçlunun tüm malvarlığını haczedebilirdi. Bu durumda, borçlu, taşınmazlarını, taşınırlarını, banka hesaplarını, maaşını ve kira gelirini kaybetmek zorunda kalabilirdi. Bu durum, borçlu için büyük bir mağduriyete neden olabilirdi.
Sonuç olarak, Türk hukukunda manevi tazminatın haczedilmesi mümkün değildir. Bu durum, borçlular için bir güvence oluşturmaktadır.