Manevi Tazminat Kesinleşmeden İcra
Manevi tazminat, bir kimsenin kişilik haklarının ihlali sebebiyle uğradığı manevi zararın giderilmesi amacıyla hükmedilen bir tazminat türüdür. Manevi tazminat, maddi tazminata göre daha soyut bir kavramdır ve kişinin yaşadığı acı, elem, keder gibi duygusal zararların karşılanması amacıyla verilir.
Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (HMK) 367. maddesine göre, aile ve şahsın hukukuna ilişkin ilamlar kesinleşmedikçe icra takibine konu edilemezler. Bu hüküm, manevi tazminat kararlarını da kapsamaktadır.
Ancak, Yargıtay’ın 20 Ekim 2016 tarihli içtihadıyla, kişilik haklarına saldırı sebebiyle manevi tazminata hükmedilmesi durumunda artık bu alacağın kesinleşmeden icra edilebileceğine karar verilmiştir. Bu içtihat, manevi tazminat alacaklılarının haklarını daha hızlı ve etkin bir şekilde elde etmesini sağlamıştır.
Manevi Tazminat Kesinleşmeden İcranın Şartları
Manevi tazminat kesinleşmeden icra edilebilmesi için aşağıdaki şartların sağlanması gerekir:
- Karar, kişilik haklarına saldırı sebebiyle verilmiş olmalıdır.
- Karar, manevi tazminat hükmetmelidir.
- Karar, kesinleşmemiş olmalıdır.
Bu şartların sağlanması halinde, manevi tazminat alacaklısı, ilamın kesinleşmesini beklemeden icra takibi başlatabilir.
Manevi Tazminat Kesinleşmeden İcranın Süreci
Manevi tazminat kesinleşmeden icra edilebilmesi için öncelikle icra takibi başlatılması gerekir. İcra takibi, icra müdürlüğüne bir dilekçe ile başvurularak başlatılır. Dilekçede, ilamın numarası, tarihi ve içeriği belirtilmelidir.
İcra müdürlüğü, dilekçeyi inceledikten sonra ilamın kesinleşmemiş olduğunu tespit ederse, icra takibini başlatır. İcra takibi başlatıldıktan sonra, borçlu, icra takibine itiraz edebilir.
Borçlu, icra takibine itiraz ettiği takdirde, icra müdürlüğü, itirazın kaldırılması için dava açmak üzere alacaklıya bir süre verir. Alacaklı, bu süre içinde dava açmazsa, icra takibi sona erer.
Alacaklı, icra takibine itirazın kaldırılması için dava açarsa, bu dava, icra mahkemesinde görülür. İcra mahkemesi, davanın sonucunda itirazın kabulüne veya reddine karar verir.
Manevi Tazminat Kesinleşmeden İcranın Yararları
Manevi tazminat kesinleşmeden icra edilebilmesinin birçok yararı vardır. Bu yararlar şu şekilde sıralanabilir:
- Alacaklıların haklarının daha hızlı ve etkin bir şekilde elde edilmesini sağlar.
- Borçluların, manevi tazminat ödemelerini ertelemesini zorlaştırır.
- Manevi tazminat davalarının daha hızlı sonuçlanmasını sağlar.
Manevi Tazminat Kesinleşmeden İcranın Sınırlamaları
Manevi tazminat kesinleşmeden icra edilebilmesinin bazı sınırlamaları da vardır. Bu sınırlamalar şu şekilde sıralanabilir:
- Alacaklı, borçlunun mal varlığını tespit etmek ve haciz işlemlerini başlatmak için daha fazla çaba sarf etmek zorunda kalabilir.
- Borçlu, icra takibine itiraz ederek, alacaklının haklarını bir süreliğine engelleyebilir.
Sonuç
Manevi tazminat kesinleşmeden icra edilebilmesi, manevi tazminat alacaklılarının haklarını daha hızlı ve etkin bir şekilde elde etmelerini sağlayan önemli bir düzenlemedir. Bu düzenlemenin, manevi tazminat davalarının daha hızlı sonuçlanmasına ve borçluların manevi tazminat ödemelerini ertelemesini zorlaştırmasına da yardımcı olacağı düşünülmektedir.