Mobbing Tazminatı
Mobbing Nedir?
Mobbing, işyerinde bir çalışana, işvereni, işveren vekili, amiri veya diğer çalışanlar tarafından sistematik olarak uygulanan, baskı, yıldırma, aşağılama veya tehdit gibi davranışları içeren eylemler bütünüdür. Mobbing, çalışanların iş ve sosyal yaşamını olumsuz yönde etkileyen, psikolojik ve fiziksel zararlara yol açabilen ciddi bir sorundur.
Mobbingin Türleri
Mobbing, farklı şekillerde ortaya çıkabilir. Mobbingin en yaygın türleri şunlardır:
- Fiziki mobbing: Çalışanın işyerinde veya işyerine giderken fiziksel olarak zarara uğratılmasıdır. Örneğin, çalışana vurmak, itmek, hakaret etmek veya tehdit etmek gibi davranışlar fiziksel mobbinge örnektir.
- Psikolojik mobbing: Çalışanın işyerinde veya işyerine giderken psikolojik olarak zarara uğratılmasıdır. Örneğin, çalışanı sürekli eleştirmek, onu küçümsemek, ona haksız yere iş yaptırmak veya onu işyerinden dışlamak gibi davranışlar psikolojik mobbinge örnektir.
- Sözlü mobbing: Çalışanın işyerinde veya işyerine giderken sözlü olarak zarara uğratılmasıdır. Örneğin, çalışana hakaret etmek, onu aşağılamak, onunla alay etmek veya onu tehdit etmek gibi davranışlar sözlü mobbinge örnektir.
- İşyerinde ayrımcılık: Çalışanın işyerinde, ırk, cinsiyet, din, siyasi görüş, engellilik gibi nedenlerle ayrımcılığa uğramasıdır. Örneğin, çalışanın ırkından dolayı işyerinde baskı görmesi, cinsiyetinden dolayı işyerinde terfi ettirilmemesi veya engelliliğinden dolayı işyerinden dışlanması gibi davranışlar işyerinde ayrımcılığa örnektir.
Mobbingin Hukuki Boyutu
Mobbing, Türk Hukuku’nda İş Kanunu ve Borçlar Kanunu kapsamında düzenlenmiştir. İş Kanunu’nun 24. maddesine göre, işverenin işçiyi işyerinde psikolojik taciz (mobbing) etmesi halinde işçi, iş akdini haklı nedenle feshedebilir. İşçinin haklı nedenle feshi halinde, işçiye kıdem tazminatı ve ihbar tazminatı gibi haklar tanınmaktadır.
Borçlar Kanunu’nun 417. maddesine göre, haksız fiil sonucu zarara uğrayan kişi, zararın giderilmesini talep edebilir. Mobbing, bir haksız fiildir. Bu nedenle, mobbinge maruz kalan kişi, mobbing nedeniyle uğradığı maddi ve manevi zararların giderilmesini talep edebilir.
Mobbing Tazminatı Talep Edilmesi
Mobbinge maruz kalan kişi, mobbing nedeniyle uğradığı zararların tazmini için işverene karşı dava açabilir. Mobbing tazminatı davası, iş mahkemesinde açılır.
Mobbing tazminatı davasında, mobbingin varlığının ve mobbing nedeniyle işçinin uğradığı zararın ispatlanması gerekir. Mobbingin varlığı, işçinin mobbinge maruz kaldığına dair tanık beyanları, e-posta yazışmaları, işyeri kayıtları gibi delillerle ispatlanabilir. İşçinin uğradığı zarar ise, işçinin maddi zararı (örneğin, tedavi masrafları, iş göremezlik tazminatı) ve manevi zararı (örneğin, acı çekme, elem duyma) olarak iki şekilde ispatlanabilir.
Mobbing Tazminatının Miktarı
Mobbing tazminatının miktarı, işçinin uğradığı zararın miktarına göre belirlenir. Maddi zararın miktarı, işçinin yaptığı masraflar ve iş göremezlik süresi dikkate alınarak hesaplanır. Manevi zararın miktarı ise, işçinin acı çekme, elem duyma gibi duygusal durumuna göre belirlenir.
Yargıtay kararlarında, mobbing nedeniyle işçinin uğradığı manevi zararın miktarı, genellikle 10.000 TL ile 100.000 TL arasında belirlenmektedir.
Mobbinge Maruz Kalmamak İçin Neler Yapılabilir?
Mobbinge maruz kalmamak için, işçilerin dikkat etmesi gereken bazı noktalar vardır. Bu noktalar şunlardır:
- İşyerinde yaşanan olumsuzlukları göz ardı etmeyin.
- Mobbinge maruz kaldığınızı düşünüyorsanız, bir avukata veya güvendiğiniz bir kişiye danışın.
- Mobbinge maruz kaldığınızı ispatlamak için delil toplayın.
- Mobbinge maruz kalmamak için işyerinde işyeri kurallarına uyun ve işinizi iyi