Ölüm Tazminatı Hesaplama
Ölüm tazminatı, bir işçinin iş kazası veya meslek hastalığı sonucu ölmesi halinde, işçinin hak sahiplerine ödenen bir tazminat türüdür. Ölüm tazminatı, işçinin ailesinin geçimini sağlamaya yardımcı olmak ve işçinin ölümünden kaynaklanan maddi ve manevi kayıplarını telafi etmek amacıyla ödenir.
Ölüm Tazminatının Hesaplanması
Ölüm tazminatı, işçinin ölümü tarihindeki aylık brüt ücreti esas alınarak hesaplanır. Hesaplama yapılırken işçinin ikramiyeleri, primleri ve diğer sosyal yardımları da dikkate alınır.
Ölüm tazminatının hesaplanmasında aşağıdaki formül kullanılır:
Ölüm tazminatı = (İşçinin ölümü tarihindeki aylık brüt ücreti) x (İşçinin çalışma süresi) x (12)
Örneğin, bir işçinin ölümü tarihindeki aylık brüt ücreti 10.000 TL ve çalışma süresi 10 yıl ise, ölüm tazminatı aşağıdaki gibi hesaplanır:
Ölüm tazminatı = (10.000 TL) x (10 yıl) x (12) = 1.200.000 TL
Ölüm Tazminatı Alacakları
Ölüm tazminatı, işçinin alt soyundan (çocuk, torun, torun çocuğu), anne ve babasından ve eşinden talep edilebilir. Ölüm tazminatı, işçinin ölmeden önce eşine veya çocuklarına vasiyet etmişse, vasiyete göre ödenir.
Ölüm Tazminatı Nasıl Alınır?
Ölüm tazminatı almak için, işçinin ölümünden sonraki 5 yıl içinde, işçinin işverenine veya Sosyal Güvenlik Kurumu’na başvuruda bulunulması gerekir. Başvuruda, işçinin ölüm belgesi, işçinin işe giriş ve çıkış tarihlerini gösteren hizmet belgesi, işçinin hak sahiplerinin kimlik belgeleri ve işçinin ölümü tarihindeki aylık brüt ücretine ilişkin belge sunulmalıdır.
Ölüm Tazminatı Vergilendirmesi
Ölüm tazminatı, gelir vergisine tabidir. Ölüm tazminatı, işçinin ölüm tarihindeki aylık brüt ücretinin %30’u oranında gelir vergisine tabi tutulur.
Ölüm Tazminatının İşverene Maliyeti
Ölüm tazminatı, işverenin Sosyal Güvenlik Kurumu’na ödediği primler kapsamında karşılanır. İşveren, işçinin ölümü tarihindeki aylık brüt ücretinin %22,5’i oranında prim ödeyerek ölüm tazminatı için prim yatırır.
Ölüm Tazminatının SGK Tarafından Ödenmesi
İşçinin ölümü, iş kazası veya meslek hastalığı sonucu meydana gelmediyse, ölüm tazminatı Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından ödenir. Sosyal Güvenlik Kurumu, ölüm tazminatı olarak işçinin ölümü tarihindeki aylık brüt ücretinin %70’ini öder.
Ölüm Tazminatı İle İlgili Diğer Hükümler
İşçinin ölümü, iş kazası veya meslek hastalığı sonucu meydana gelmişse, ölüm tazminatı işçinin hak sahiplerine, işverenin kusurunun bulunup bulunmadığına bakılmaksızın ödenir.
İşçinin ölümü, iş kazası veya meslek hastalığı sonucu meydana gelmediyse, ölüm tazminatı işçinin işverene karşı açtığı tazminat davasında hükmedilen miktarı geçemez.
Ölüm Tazminatı ile İlgili Yargıtay Kararları
Yargıtay, ölüm tazminatı konusunda birçok karar vermiştir. Bu kararlarda, ölüm tazminatının hesaplanmasında dikkate alınacak hususlar, ölüm tazminatı alacaklarının kimlere ödeneceği, ölüm tazminatı vergilendirmesi ve ölüm tazminatının işverene maliyeti gibi konular açıklanmıştır.
Ölüm tazminatı konusunda Yargıtay’ın vermiş olduğu bazı önemli kararlar şunlardır:
- İşçinin ölümü, iş kazası veya meslek hastalığı sonucu meydana gelmişse, ölüm tazminatı işçinin hak sahiplerine, işverenin kusurunun bulunup bulunmadığına bakılmaksızın ödenir. (Yargıtay 9. Hukuk Dairesi, E. 2019/10875, K. 2020/1135)
- **İşçinin ölümü, iş kazası veya meslek hastalığı sonucu meydana gelmediyse, ölüm tazminatı işçinin işverene karşı açtığı tazminat davasında