Psikolojik Nedenlerle İşten Ayrılma Tazminatı
İşyerinde psikolojik tacize (mobbing) maruz kalan işçiler, bu sebeple işten ayrılmak zorunda kalabilirler. Bu durumda işçilerin kıdem tazminatı alma hakkı olup olmadığı, Türk İş Kanunu’nun 24. maddesi kapsamında değerlendirilir.
İş Kanunu’nun 24. Maddesi
İş Kanunu’nun 24. maddesi, işçinin iş sözleşmesini haklı sebeple feshetme hakkını düzenlemektedir. Bu maddeye göre, işçinin aşağıdaki nedenlerden herhangi biri ile iş sözleşmesini feshetmesi halinde, haklı fesih söz konusu olur:
- İşverenin işçiye karşı ağır ve haksız bir davranışta bulunması
- İşverenin işçinin kişiliğini zedeleyici veya kişilik haklarına aykırı bir davranışta bulunması
- İşçinin işveren tarafından kasten ve onu küçük düşürmek amacıyla haksız yere işten çıkarılması
- İşverenin işçinin ücretini veya diğer haklarını ödememesi
- İşçinin işin niteliğine veya işyerinin bulunduğu yere göre sağlık sebepleri veya aile birimini korumak amacıyla başka bir yerde çalışmaya muhtaç olması
- İşçinin işyerinde cinsel tacize uğraması
Mobbing Haklı Fesih Sebebidir
Mobbing, işçinin işveren veya işveren vekili tarafından sistematik olarak maruz kaldığı, bedensel veya ruhsal yönden zarar veren, yıldırma, bezdirme veya aşağılama amacıyla yapılan, tekrarlanan sözlü, yazılı veya fiili davranışlardır. Mobbing, işyerinde işçinin çalışma koşullarını ağırlaştırarak, iş sözleşmesini haklı nedenle feshetmesine sebep olabilir.
Mobbing Nedeniyle İşten Ayrılan İşçinin Hak Sahipliği
Mobbing nedeniyle işten ayrılan işçi, haklı fesih yapmış sayılır ve kıdem tazminatına hak kazanır. Bu durumda işçi, işverene yazılı olarak bir ihtar göndererek, iş sözleşmesini haklı nedenle feshettiğini bildirmelidir. İhtar, işverene ulaşma tarihinden itibaren 1 ay içinde iş sözleşmesi feshedilmiş sayılır.
Mobbingin Belgelenmesi
Mobbing nedeniyle işten ayrılan işçinin, mobbinge maruz kaldığını belgelemesi gerekir. Bunun için işçi, mobbinge ilişkin olarak aşağıdaki belgeleri toplayabilir:
- Mobbinge ilişkin tanık ifadeleri
- Mobbinge ilişkin e-posta, mektup veya mesajlar
- Mobbinge ilişkin işyeri kayıtları
- Mobbinge ilişkin sağlık raporları
Mobbinge İlişkin Dava Açma
Mobbing nedeniyle işten ayrılan işçi, mobbinge ilişkin olarak işverene karşı tazminat davası açabilir. Bu davada işçi, mobbing nedeniyle uğradığı maddi ve manevi zararın tazminini talep edebilir.
Mobbinge İlişkin Tazminat Türleri
Mobbing nedeniyle işten ayrılan işçi, aşağıdaki tazminat türlerinden birini veya birkaçını talep edebilir:
- Kıdem tazminatı: İşçinin işyerinde çalıştığı her yıl için 30 günlük brüt ücreti tutarında kıdem tazminatı ödenir.
- İhbar tazminatı: İşçinin iş sözleşmesini haklı nedenle feshetmesi halinde, işverene ihbar süresi kadar tazminat ödenir.
- Manevi tazminat: Mobbing nedeniyle işçinin uğradığı manevi zararın tazmini için manevi tazminat talep edilebilir.
Mobbinge İlişkin Dava Süreci
Mobbinge ilişkin tazminat davası, işçinin işyerinde çalıştığı yer veya işçinin ikametgahının bulunduğu yer iş mahkemesinde açılır. Dava, işçinin iş sözleşmesinin feshedildiği tarihten itibaren 1 yıl içinde açılmalıdır.
Mobbinge İlişkin Davalarda Kazanma Şansı
Mobbinge ilişkin davalarda, işçinin mobbinge maruz kaldığını ispat etmesi gerekir. İşçi, mobbinge ilişkin tanık ifadeleri, e-posta, mektup veya mesajlar, işyeri kayıtları ve sağlık raporları gibi delilleri sunarak mobbinge maruz kaldığını ispat edebilir.
Yargıtay kararlarında, mobbinge ilişkin davalarda işçinin mobbinge maruz kaldığını ispat etmesi halinde, işçinin davayı kazanması gerektiği belirtilmiştir. Örneğin, Yargıtay 9. Hukuk Dairesi’nin 2021/11077 E., 2022/1423 K. sayılı kararında, işçinin işveren vekili