Sarılık olan bebeğe evde ne yapılmalı?
Sarılık, bebeklerin cildinde, gözlerinde ve mukozalarında görülen sarımsı bir renk değişikliğidir. Bu renk değişikliği, kandaki bilirubin adı verilen bir pigmentin yüksek olmasına bağlı olarak oluşur. Bilirubin, kırmızı kan hücrelerinin parçalanması sonucu oluşan bir maddedir. Normal şartlarda, karaciğer bilirubini metabolize eder ve vücuttan atar. Ancak, bazı durumlarda bilirubinin karaciğer tarafından yeterince metabolize edilememesi veya vücuttan atılabilmesi için gereken sürenin uzaması nedeniyle sarılık gelişebilir.
Yenidoğan bebeklerde sarılık, oldukça yaygın görülen bir durumdur. Doğumdan sonraki ilk 24 saat içinde yaklaşık %60’ı, 72 saat içinde ise yaklaşık %80’i sarılık görülür. Yenidoğan sarılığının en yaygın nedeni, kırmızı kan hücrelerinin parçalanmasıdır. Bu durum, erken doğum, doğum travması, anne-babanın kan uyuşmazlığı veya enfeksiyon gibi faktörlere bağlı olarak ortaya çıkabilir.
Yenidoğan sarılığının çoğu, kendiliğinden geçer. Ancak, bilirubin seviyesi çok yüksekse, bebekte nörolojik sorunlara neden olabilen bilirubin ensefalopatisi gelişebilir. Bu nedenle, sarılık olan bebeklerin düzenli olarak takip edilmesi ve gerekirse tedavi edilmesi önemlidir.
Sarılık olan bebeğe evde yapılması gerekenler
Sarılık olan bebeklere evde yapılması gerekenler şunlardır:
- Bebeği sık sık emzirin. Anne sütü, bilirubinin vücuttan atılmasını kolaylaştırır. Bebeği günde en az 8-12 kez emzirmeye çalışın.
- Bebeği gün ışığına maruz bırakın. Gün ışığı, bilirubinin parçalanmasına yardımcı olur. Bebeği günde en az 2 saat gün ışığına maruz bırakın.
- Bebeğin cildini temiz tutun. Ciltte biriken bilirubin, sarılığın daha belirgin görünmesine neden olabilir. Bebeğin cildini günde en az 2 kez yıkayın.
- Bebeğin bezini sık sık değiştirin. Bebeğin bezinin kirlenmesi, bilirubinin emilmesine neden olabilir. Bebeğin bezini günde en az 6-8 kez değiştirin.
Bebeğin sarılığının şiddetine göre evde yapılabilecek bazı ek uygulamalar şunlardır:
- Bebeğin vücudunun üst kısmını yukarı kaldırın. Bu, bilirubinin vücuttan daha hızlı atılmasına yardımcı olabilir.
- Bebeğin kafasına soğuk bir bez koyun. Bu, kafa derisinde biriken bilirubinin vücuda geri emilmesini önlemeye yardımcı olabilir.
Sarılık olan bebeğe evde yapılmaması gerekenler
Sarılık olan bebeğe evde yapılmaması gerekenler şunlardır:
- Bebeğe su veya şekerli su vermeyin. Bu, bilirubinin vücuttan atılmasını zorlaştırabilir.
- Bebeğe sarı giysiler giydirmeyin. Bu, sarılığın daha belirgin görünmesine neden olabilir.
- Bebeği güneşte uzun süre bırakmayın. Bu, bebeğin cildine zarar verebilir.
Sarılık olan bebeğin doktoruna bildirilmesi gereken durumlar
Sarılık olan bebeğin doktoruna bildirilmesi gereken durumlar şunlardır:
- Bebeğin sarılığının şiddeti artıyorsa.
- Bebeğin sarılığının beraberinde ateş, kusma veya uyku hali gibi belirtiler varsa.
- Bebeğin doğum haftası 35’ten az ise.
- Bebeğin anne-babasında kan uyuşmazlığı varsa.
Sarılık olan bebeğin tedavisi
Sarılık olan bebeklerin tedavisi, bilirubin seviyesine göre değişir. Bilirubin seviyesi düşük veya orta düzeydeyse, bebeğin sık sık emzirilmesi ve gün ışığına maruz bırakılması yeterli olabilir. Bilirubin seviyesi yüksekse, fototerapi veya ilaç tedavisi gerekebilir.
Fototerapi: Fototerapi, bilirubini parçalamak için mavi ışık kullanan bir tedavi yöntemidir. Bebek, mavi ışık yayan lambaların altında yatırılır. Fototerapi genellikle 2-3 gün sürer.
İlaç tedavisi: Bilirubin seviyesi çok yüksekse, ilaç tedavisi gerekebilir. En sık kullanılan ilaç, bilirubinin vücuttan atılmasını kolaylaştıran fenobarbitaldir. İlaç tedavisi genellikle 1-2 hafta sürer.
Sarılık olan bebeklerin takip edilmesi
Sarılık olan bebeklerin düzenli olarak takip edilmesi önemlidir. Bebeğin sarılığının şiddeti ve gelişimi