Sözleşmeye Aykırılık Nedeniyle Maddi Tazminat
Sözleşme, iki veya daha fazla kişinin karşılıklı hak ve yükümlülüklerini belirleyen hukuki bir işlemdir. Sözleşmenin tarafları, sözleşmeden kaynaklanan yükümlülüklerini yerine getirmekle yükümlüdürler. Sözleşmenin taraflarından birinin, sözleşmeden kaynaklanan yükümlülüklerini yerine getirmemesi veya eksik yerine getirmesi halinde, sözleşmeye aykırılık meydana gelir.
Sözleşmeye aykırılık, iki türde olabilir:
- İfanın imkansızlığı: Sözleşmenin konusunun imkansız hale gelmesi halinde, sözleşmeye aykırılık meydana gelir. Örneğin, bir satıcının, sattığı malın mevcut olmadığının anlaşılması halinde, sözleşmeye aykırılık meydana gelir.
- İfanın gecikmesi: Sözleşmenin konusunun, sözleşmede belirlenen süre içinde teslim edilmemesi veya ifa edilmemesi halinde, sözleşmeye aykırılık meydana gelir. Örneğin, bir alıcının, satın aldığı malın bedelini sözleşmede belirlenen süre içinde ödememesi halinde, sözleşmeye aykırılık meydana gelir.
Sözleşmeye aykırılık nedeniyle, zarara uğrayan taraf, sözleşmeden doğan haklarını kullanabilir. Bu haklar arasında, sözleşmenin feshi, sözleşmenin yerine getirilmesi ve tazminat talebi yer alır.
Maddi Tazminat Talebi
Sözleşmeye aykırılık nedeniyle zarara uğrayan taraf, sözleşmeden doğan haklarını kullanarak, zararını tazminini talep edebilir. Maddi tazminat, sözleşmeye aykırılık nedeniyle uğranılan maddi zararın giderilmesini amaçlar.
Maddi tazminat talebinde bulunabilmek için, aşağıdaki şartların varlığı gerekir:
- Sözleşmenin varlığı: Maddi tazminat talebinde bulunabilmek için, öncelikle geçerli bir sözleşmenin varlığı gerekir.
- Sözleşmeye aykırılık: Sözleşmenin taraflarından birinin, sözleşmeden kaynaklanan yükümlülüklerini yerine getirmemesi veya eksik yerine getirmesi halinde, sözleşmeye aykırılık meydana gelir.
- Zarar: Sözleşmeye aykırılık nedeniyle, zarara uğrayan taraf, maddi zarara uğramış olmalıdır.
- Kusur: Zarara uğrayan tarafın, sözleşmeye aykırılıktan dolayı kusursuz olması gerekir.
Maddi tazminat talebinde bulunan taraf, zararını ispatlamakla yükümlüdür. Zarar, sözleşmeye aykırılık nedeniyle uğranılan maddi kayıp olarak tanımlanabilir. Zarar, doğrudan veya dolaylı olabilir. Doğrudan zarar, sözleşmeye aykırılık nedeniyle doğrudan meydana gelen zarardır. Dolaylı zarar ise, sözleşmeye aykırılık nedeniyle dolaylı olarak meydana gelen zarardır.
Maddi tazminat, sözleşmeye aykırılık nedeniyle uğranılan zararın, tam olarak giderilmesini amaçlar. Ancak, zararın tam olarak belirlenmesi her zaman mümkün olmayabilir. Bu durumda, mahkeme, zararın makul bir şekilde belirlenmesine çalışacaktır.
Maddi tazminatın belirlenmesinde, aşağıdaki unsurlar göz önünde bulundurulur:
- Zararın türü: Zararın türü, maddi tazminatın belirlenmesinde önemli bir rol oynar. Örneğin, malın ayıplı olması nedeniyle uğranılan zararın, malın bedeli ile sınırlı olması gerekir.
- Zararın miktarı: Zarar miktarının belirlenmesi, maddi tazminatın belirlenmesinde en önemli unsurdur. Zarar miktarı, genellikle, taraflar arasında yapılan sözleşmede belirlenir. Ancak, sözleşmede zarar miktarı belirlenmemişse, zararın miktarı, bilirkişi incelemesi sonucunda belirlenir.
- Zararın nedeni: Zarar, sözleşmeye aykırılık nedeniyle meydana gelmiş olmalıdır. Zarar, sözleşmeye aykırılık dışında başka bir nedenle meydana gelmişse, maddi tazminat talebi reddedilir.
Sözleşmede Belirlenen Cezai Şart
Sözleşmede, sözleşmeye aykırılık halinde ödenmesi kararlaştırılan cezai şart, maddi tazminat yerine geçebilir. Cezai şartın, taraflar arasında yapılan sözleşmede açıkça belirtilmesi gerekir. Cezai şart, taraflar arasında yapılan sözleşmenin bir parçasıdır ve bu nedenle, sözleşmenin geçerliliği için, cezai şartın da geçerli olması gerekir.
Cezai şartın miktarı, taraflar arasında yapılan sözleşmede belirlenir. Cezai şartın miktarı, sözleşmeye aykırılık nedeniyle uğranılan zarardan fazla olamaz. Cezai şartın miktarı, sözleşmeye aykırılık nedeniyle uğranılan zararın tahmini olarak belirlenmesine yardımcı olabilir.
Sözleşmeye Aykırılık Nedeniyle Maddi Tazminat Davası
Sözleşmeye aykırılık