Sporcular İçin Beslenme Tavsiyeleri
Sporcular, optimal performans ve iyileşme için özel beslenme ihtiyaçlarına sahiptir. Uygun beslenme, antrenmanları destekler, kas kütlesini korur, yaralanmaları önler ve genel sağlığı iyileştirir.
Makrobesinler
Karbonhidratlar: Sporcuların ana enerji kaynağıdır. Yüksek yoğunluklu egzersizler için saatte 60-90 gram karbonhidrat önerilir. Tam tahıllar, meyveler, sebzeler ve süt ürünleri iyi karbonhidrat kaynaklarıdır.
Protein: Kas onarımı ve büyümesi için gereklidir. Sporcuların vücut ağırlığının kilogramı başına 1,2-2,0 gram protein tüketmesi önerilir. Et, balık, kümes hayvanları, fasulye ve mercimek iyi protein kaynaklarıdır.
Yağlar: Enerji sağlar ve hormon üretimi için gereklidir. Sporcuların toplam kalorilerinin %20-35’ini sağlıklı yağlardan alması önerilir. Avokado, fındık, tohumlar ve zeytinyağı iyi yağ kaynaklarıdır.
Mikrobesinler
Vitaminler ve Mineraller: Sporcular, antrenman ve yarışma sırasında kaybedilen vitaminleri ve mineralleri yenilemelidir. Meyve, sebze, tam tahıllar ve süt ürünleri iyi vitamin ve mineral kaynaklarıdır.
Antioksidanlar: Egzersiz sırasında oluşan serbest radikallerle savaşmaya yardımcı olur. Meyve, sebze ve tam tahıllar antioksidanlar açısından zengindir.
Hidrasyon: Hidrasyon, performans için çok önemlidir. Sporcuların egzersizden önce, sırasında ve sonrasında bol sıvı tüketmesi önerilir. Su, sporcu içecekleri ve elektrolit içeren içecekler iyi hidrasyon seçenekleridir.
Yemek Zamanlaması
Antrenman Öncesi: Antrenmandan 2-3 saat önce karbonhidrat ve protein açısından zengin bir yemek yiyin. Bu, antrenman sırasında enerji sağlayacaktır.
Antrenman Sırasında: Uzun süreli veya yüksek yoğunluklu egzersizler sırasında, her 30-60 dakikada bir 30-60 gram karbonhidrat tüketin. Sporcu içecekleri veya enerji jelleri iyi seçeneklerdir.
Antrenman Sonrası: Antrenmandan sonraki 30-60 dakika içinde karbonhidrat ve protein açısından zengin bir yemek yiyin. Bu, kasların onarılmasına ve büyümesine yardımcı olacaktır.
Özel Hususlar
Vejetaryen ve Vegan Sporcular: Vejetaryen ve vegan sporcuların yeterli protein ve demir aldıklarından emin olmaları gerekir. Fasulye, mercimek, tofu, tempeh ve kinoa iyi protein kaynaklarıdır. Ispanak, mercimek ve kuru üzüm iyi demir kaynaklarıdır.
Kadın Sporcular: Kadın sporcuların demir, kalsiyum ve D vitamini ihtiyaçları erkek sporculara göre daha yüksektir.
Yaşlı Sporcular: Yaşlı sporcuların protein ihtiyaçları daha yüksektir ve kemik sağlığı için yeterli kalsiyum ve D vitamini almaları gerekir.
Faydalı Kaynaklar
- Ulusal Güç ve Kondisyonlama Derneği (NSCA): Sporcular İçin Beslenme
- Uluslararası Spor Beslenme Derneği (ISSN): Sporcular İçin Beslenme
- Sporcu Beslenmesi için Ulusal Spor Hekimleri Derneği (NASM): Beslenme Rehberi
- Sporcular İçin Beslenme: MyPlate