Süreklilik Arz Eden Fazla Mesai Kıdem Tazminatı
4857 sayılı İş Kanunu’na göre, işveren, işçiyi normal çalışma süresi dışında, Kanunda belirtilen sınırlar içinde fazla çalışma yaptırabilir. Fazla çalışma, işçinin normal çalışma süresinin dışında yaptırılan ve Kanunda belirlenen oranlarda fazla ücret ödenen çalışmadır.
İş Kanunu’na göre, günlük çalışma süresi en çok 8 saattir. Bu sürenin haftalık toplamı ise 45 saati aşamaz. Ancak, haftalık çalışma süresinin 45 saati aşması halinde, 45 saati aşan her bir saat için işçiye en az yüzde 50 zamlı ücret ödenmesi gerekir.
İş Kanunu’na göre, işçinin günlük çalışma süresi 11 saati geçemez. Ancak, bu sürenin haftalık toplamı 60 saati aşamaz. Ancak, haftalık çalışma süresinin 60 saati aşması halinde, 60 saati aşan her bir saat için işçiye en az yüzde 75 zamlı ücret ödenmesi gerekir.
Süreklilik arz eden fazla mesai, işçinin iş sözleşmesinde veya işyeri uygulamasında belirlenen çalışma süresi dışında, belirli bir süre veya belirli bir dönem boyunca yaptırılan fazla mesaidir.
Süreklilik arz eden fazla mesai, işçinin kıdem tazminatına esas ücretine dahil edilir. Yani, işçinin kıdem tazminatı hesaplanırken, süreklilik arz eden fazla mesai ücreti de dikkate alınır.
Yargıtay, süreklilik arz eden fazla mesai ücretinin kıdem tazminatına esas ücrete dahil edilmesi gerektiğine dair birçok karar vermiştir. Örneğin, Yargıtay 9. Hukuk Dairesi’nin 2019/6575 E., 2021/11031 K. sayılı kararında, “Davacı işçinin iş sözleşmesinde fazla çalışma ücretinin aylık ücrete dahil olduğu yönünde bir hüküm bulunmamaktadır. Davacı işçinin süreklilik arz eden fazla mesai çalışması yaptığı anlaşılmaktadır. Bu durumda, fazla çalışma ücreti kıdem tazminatına esas ücrete dahil edilmelidir.” ifadelerine yer verilmiştir.
Süreklilik arz eden fazla mesainin kıdem tazminatına esas ücrete dahil edilmesi için aşağıdaki koşulların sağlanması gerekir:
- Fazla çalışmanın işçinin iş sözleşmesinde veya işyeri uygulamasında belirlenmiş olması gerekir.
- Fazla çalışmanın belirli bir süre veya belirli bir dönem boyunca yapılmış olması gerekir.
Süreklilik arz eden fazla mesainin kıdem tazminatına esas ücrete dahil edilmesi ile işçinin kıdem tazminatı miktarı artar. Bu nedenle, işçilerin süreklilik arz eden fazla mesai ücretlerinin kıdem tazminatına esas ücrete dahil edilip edilmediğini kontrol etmeleri önemlidir.
Süreklilik Arz Eden Fazla Mesainin Kıdem Tazminatına Esas Ücrete Dahil Edilmesinin İşverene Getirdiği Sorumluluklar
Süreklilik arz eden fazla mesainin kıdem tazminatına esas ücrete dahil edilmesi ile işverenin aşağıdaki sorumlulukları doğar:
- İşçiye fazla çalışma ücretini eksiksiz olarak ödemek.
- İşçiye kıdem tazminatı hesaplanırken, fazla çalışma ücretini de dikkate almak.
İşveren, işçiye fazla çalışma ücretini eksiksiz olarak ödemezse, işçi fazla çalışma ücreti alacağına ilişkin olarak dava açabilir. İşveren, işçiye kıdem tazminatı hesaplanırken, fazla çalışma ücretini dikkate almazsa, işçi kıdem tazminatı alacağına ilişkin olarak dava açabilir.
Süreklilik Arz Eden Fazla Mesainin Kıdem Tazminatına Esas Ücrete Dahil Edilmemesi Halinde İşçinin Yapabileceği İşlemler
Süreklilik arz eden fazla mesainin kıdem tazminatına esas ücrete dahil edilmemesi halinde, işçi aşağıdaki işlemleri yapabilir:
- İşverene yazılı olarak başvurarak, fazla çalışma ücretinin kıdem tazminatına esas ücrete dahil edilmesini talep edebilir.
- İşverenin talebi kabul etmemesi halinde, fazla çalışma ücreti alacağına ilişkin olarak dava açabilir.
- İşverenin fazla çalışma ücretini kıdem tazminatına esas ücrete dahil etmemesi halinde, kıdem tazminatı alacağına ilişkin olarak dava açabilir.
Sonuç
Süreklilik arz eden fazla mesai, işçinin kıdem tazminatına esas ücretine dahil edilir. Bu nedenle, işçilerin süreklilik arz eden fazla mesai ücretlerinin kıdem tazminatına esas ücrete dahil edilip edilmediğini kontrol etmeleri önemlidir.
İşveren,