Tam Zamanlı Çalışmadan Kısmi Süreli Çalışmaya Geçiş Kıdem Tazminatı
Türkiye İş Kanunu’na göre, bir işyerinde en az bir yıl çalışan işçiler kıdem tazminatına hak kazanır. Kıdem tazminatı, işçinin işyerinde çalıştığı her tam yıl için bir aylık brüt ücreti tutarındadır.
Tam zamanlı çalışmadan kısmi süreli çalışmaya geçiş durumunda, işçinin kıdem tazminatı hakkının nasıl etkileneceği merak konusudur. Bu konuda İş Kanunu’nda açık bir hüküm bulunmamakla birlikte, Yargıtay uygulamasına göre, işçinin kıdem tazminatı hakkı, kısmi süreli çalışmaya geçiş tarihindeki kıdem süresine göre belirlenir.
Yani, işçi tam zamanlı olarak çalıştığı dönemde bir yılını doldurmuşsa, kısmi süreli çalışmaya geçiş tarihinden itibaren çalışmış olsa bile kıdem tazminatına hak kazanır. Kıdem tazminatı hesabında ise, işçinin kısmi süreli çalışma karşılığı olarak aldığı aylık ücret esas alınır.
Örneğin, bir işçi tam zamanlı olarak 1,5 yıl çalışmış ve ardından kısmi süreli çalışmaya geçiş yapmış olsun. Kısmi süreli çalışmaya geçiş tarihinden itibaren işçi 1 yıl daha çalışmış olsun. Bu durumda işçinin kıdem tazminatı hakkı, 3 yıllık kıdem süresi için bir aylık brüt ücreti tutarındadır. Kıdem tazminatı hesabında ise, işçinin kısmi süreli çalışma karşılığı olarak aldığı aylık ücret esas alınacaktır.
Kısmi Süreli Çalışmada Kıdem Süresi
Kısmi süreli çalışan işçilerin kıdem süreleri de tam süreli çalışan işçilerle aynıdır. Yani, işçinin kıdem süresi, fiilen çalışmaya başladığı tarihten itibaren iş sözleşmesinin kıdem tazminatına hak kazandıran hallerden biri ile sona erdiği tarihe kadar geçen süreye göre belirlenir.
Örneğin, bir işçi 1 Ocak 2023 tarihinde tam zamanlı olarak işe başlamış ve 1 Temmuz 2023 tarihinde kısmi süreli çalışmaya geçiş yapmıştır. Bu durumda işçinin kıdem süresi, 1 Ocak 2023 tarihinden itibaren geçen süreye göre belirlenir. Yani, işçinin kıdem süresi 1 Temmuz 2023 tarihi itibarıyla 6 aydır.
Kısmi Süreli Çalışmada Kıdem Tazminatı Hesaplanması
Kısmi süreli çalışmada kıdem tazminatı hesabında esas alınacak ücret, işçinin kısmi süreli çalışma karşılığı olarak aldığı aylık ücrettir. Bu ücretin hesaplanmasında, işçinin günlük çalışma süresi ve günlük ücreti dikkate alınır.
Örneğin, bir işçi tam zamanlı olarak aylık 10.000 TL brüt ücretle çalışmaktadır. Bu işçi kısmi süreli çalışmaya geçiş yaptığında günlük çalışma süresi 4 saate, günlük ücreti ise 2.500 TL’ye düşürülmüştür. Bu durumda işçinin kısmi süreli çalışma karşılığı olarak aldığı aylık ücret, 2.500 TL x 22 = 55.000 TL’dir.
Kıdem tazminatı hesabında ise, işçinin kısmi süreli çalışma karşılığı olarak aldığı aylık ücret esas alınacaktır. Bu durumda işçinin kıdem tazminatı hakkı, 55.000 TL x 3 = 165.000 TL’dir.
Kısmi Süreli Çalışmadan Tam Zamanlı Çalışmaya Geçiş
Kısmi süreli çalışan işçiler, işverene yazılı olarak başvurmaları halinde, tam zamanlı çalışmaya geçebilirler. Bu talep işveren tarafından karşılanır ve geçerli fesih nedeni sayılmaz.
Ancak, aynı çocuk için bir daha bu haktan faydalanmak üzere tam zamanlı çalışmaya dönmek mümkün değildir.
Sonuç
Tam zamanlı çalışmadan kısmi süreli çalışmaya geçiş durumunda, işçinin kıdem tazminatı hakkı, kısmi süreli çalışmaya geçiş tarihindeki kıdem süresine göre belirlenir. Kıdem tazminatı hesabında ise, işçinin kısmi süreli çalışma karşılığı olarak aldığı aylık ücret esas alınır.
Kısmi süreli çalışan işçiler, işverene yazılı olarak başvurmaları halinde, tam zamanlı çalışmaya geçebilirler. Bu talep işveren tarafından karşılanır ve geçerli fesih nedeni sayılmaz. Ancak, aynı çocuk için bir daha bu haktan faydalanmak üzere tam zamanlı çalışmaya dönmek mümkün değildir.