Tazminat Davalarında Yetkili Mahkeme
Giriş
Tazminat davası, bir kimsenin haksız fiil, sözleşme veya kanuni sorumluluk nedeniyle uğradığı zararın giderilmesi amacıyla açtığı davadır. Tazminat davalarında, davayı açan kişinin (davacı) zararını tazmin etmesi için davalıdan talepte bulunduğu, davalının ise bu talebi kabul edip etmeyeceği veya kabul etmiyorsa tazminat miktarını belirlemesi için mahkemeye başvurduğu bir yargılama süreci söz konusudur.
Tazminat davalarında yetkili mahkeme, davanın konusu ve niteliğine göre değişmektedir. Bu nedenle, tazminat davası açmayı düşünen kişilerin, davanın açılacağı mahkemeyi doğru tespit etmeleri büyük önem taşımaktadır.
Tazminat Davalarında Görevli Mahkeme
Tazminat davalarında görevli mahkeme, davanın konusuna göre belirlenmektedir. Buna göre, tazminat davalarında görevli mahkemeler şunlardır:
- Asliye hukuk mahkemeleri: Maddi ve manevi tazminat talepli davalarda, haksız fiil davalarında, sözleşmeden doğan tazminat davalarında, kanuni sorumluluktan doğan tazminat davalarında görevli mahkeme asliye hukuk mahkemeleridir.
- Asliye ticaret mahkemeleri: Ticari bir iş veya işlemden kaynaklanan maddi ve manevi tazminat talepli davalarda, her iki tarafın da tacir olduğu maddi ve manevi tazminat talepli davalarda görevli mahkeme asliye ticaret mahkemeleridir.
- İdare mahkemeleri: İdarenin işlem ve eylemleri nedeniyle uğranılan zararların tazmin edilmesi için açılan tam yargı davalarında görevli mahkeme idare mahkemeleridir.
Tazminat Davalarında Yetkili Mahkemenin Belirlenmesi
Tazminat davalarında yetkili mahkemenin belirlenmesinde, davanın konusu ve niteliğinin yanı sıra, davanın açıldığı yer de dikkate alınmaktadır.
Dava Konusu ve Niteliği
Tazminat davalarında, davanın konusu ve niteliğine göre görevli mahkeme değişmektedir. Örneğin, haksız fiil nedeniyle açılan bir tazminat davasında görevli mahkeme asliye hukuk mahkemesi iken, sözleşmeden doğan bir tazminat davasında görevli mahkeme yine asliye hukuk mahkemesidir. Ancak, sözleşmeden doğan tazminat davasında, sözleşmenin bir ticari iş veya işlemden kaynaklanması halinde görevli mahkeme asliye ticaret mahkemesidir.
Dava Açılan Yer
Tazminat davalarında, davanın açıldığı yer de yetkili mahkemenin belirlenmesinde dikkate alınan bir unsurdur. Buna göre, genel yetki kuralı olarak, davanın açılacağı yer mahkemesi, davalının yerleşim yeri mahkemesidir. Ancak, davalının tüzel kişi olması halinde, davanın açılacağı yer mahkemesi, tüzel kişinin merkezinin bulunduğu yerdeki asliye hukuk mahkemesidir.
Tazminat Davalarında Yetkili Mahkemenin Belirlenmesinde Özel Yetki Kuralları
Tazminat davalarında, görevli mahkemenin belirlenmesinde bazı özel yetki kuralları da uygulanmaktadır. Bu kurallara göre, tazminat davalarında yetkili mahkeme şunlardır:
- Haksız fiil nedeniyle açılan tazminat davalarında, haksız fiilin işlendiği yerdeki asliye hukuk mahkemesi de yetkilidir.
- Sözleşmeden doğan tazminat davalarında, sözleşmenin ifa yeri mahkemesi de yetkilidir.
- Ticari bir iş veya işlemden kaynaklanan tazminat davalarında, sözleşmenin yapıldığı yer mahkemesi de yetkilidir.
- Devletin, yani idarenin işlem ve eylemleri nedeniyle uğranılan zararların tazmin edilmesi için açılan tam yargı davalarında, zararın meydana geldiği yer mahkemesi de yetkilidir.
Tazminat Davalarında Yetkili Mahkemenin Değiştirilmesi
Tazminat davalarında, yetkili mahkemenin belirlenmesinde bir hata veya eksiklik olması halinde, taraflar yetkili mahkemenin değiştirilmesi talebinde bulunabilirler. Yetkili mahkemenin değiştirilmesi talebi, dava açıldıktan sonra, ilk derece mahkemesi tarafından incelenir.
Sonuç
Tazminat davalarında yetkili mahkemenin belirlenmesi, davanın başarıyla sonuçlanması açısından büyük önem taşımaktadır. Bu nedenle, tazminat davası açmayı düşünen kişilerin, davanın açılacağı mahkemeyi doğru tespit etmeleri için bir avukattan yardım almaları tavsiye edilmektedir.