Tazminat Davası Nedir?
Tazminat davası, bir kişinin veya kurumun, bir başka kişinin veya kurumun eylemi veya ihmali nedeniyle uğradığı maddi ve/veya manevi zararın tazminini talep ettiği dava türüdür. Tazminat davaları, Türk Medeni Kanunu’nun 49. maddesinde düzenlenmiştir.
Tazminat Davası Türleri
Tazminat davaları, tazminatın talep edildiği zararın niteliğine göre iki temel kategoriye ayrılır:
- Maddi tazminat davaları: Maddi tazminat davaları, bir kişinin veya kurumun, bir başka kişinin veya kurumun eylemi veya ihmali nedeniyle uğradığı maddi zararın tazminini talep ettiği davalardır. Maddi zarar, bir kişinin malvarlığında meydana gelen azalmayı ifade eder. Örneğin, trafik kazasında yaralanan bir kişinin tedavi masrafları, iş göremezlik süresi nedeniyle kaybettiği gelirler, araç hasarı, vb. maddi zararlardır.
- Manevi tazminat davaları: Manevi tazminat davaları, bir kişinin veya kurumun, bir başka kişinin veya kurumun eylemi veya ihmali nedeniyle uğradığı manevi zararın tazminini talep ettiği davalardır. Manevi zarar, bir kişinin ruhsal ve bedensel bütünlüğünde meydana gelen zararı ifade eder. Örneğin, hakaret, iftira, kişilik haklarına saldırı, vs. nedeniyle uğranılan manevi zararlardır.
Tazminat Davası Açabilme Şartları
Tazminat davası açabilmenin temel şartları şunlardır:
- Haksız bir fiilin varlığı: Tazminat davasının açılabilmesi için, ortada bir haksız fiilin bulunması gerekir. Haksız fiil, hukuka aykırı, kusurlu ve zarara neden olan bir fiildir.
- Zararın varlığı: Tazminat davası açılabilmesi için, ortada bir zararın bulunması gerekir. Zarar, maddi veya manevi olabilir.
- Zarar ile haksız fiil arasında illiyet bağının bulunması: Tazminat davası açılabilmesi için, zarar ile haksız fiil arasında illiyet bağının bulunması gerekir. Illiyet bağı, zararın haksız fiil nedeniyle meydana geldiğini gösteren bağdır.
Tazminat Davası Açma Süresi
Tazminat davası açma süresi, tazminatın talep edildiği zararın niteliğine göre değişir. Maddi tazminat davalarında, genel kural olarak, zararın meydana gelmesinden itibaren 2 yıl içinde dava açılmalıdır. Ancak, bazı durumlarda bu süre uzatılabilir. Örneğin, trafik kazalarında, zararın meydana gelmesinden itibaren 5 yıl içinde dava açılmalıdır.
Manevi tazminat davalarında, genel kural olarak, zararın meydana gelmesinden itibaren 10 yıl içinde dava açılmalıdır. Ancak, bazı durumlarda bu süre de uzatılabilir. Örneğin, cinsel saldırı nedeniyle uğranılan manevi zararlarda, zararın meydana gelmesinden itibaren 20 yıl içinde dava açılmalıdır.
Tazminat Davası Açma Yeri
Tazminat davası, zararın meydana geldiği yer mahkemesinde veya zarar görenin yerleşim yeri mahkemesinde açılabilir.
Tazminat Davası Süreci
Tazminat davası, diğer davalarda olduğu gibi, dilekçe ile açılır. Dilekçede, davacının kimliği, davalının kimliği, tazminat talebinin konusu ve miktarı, tazminatın talep edildiği zararın niteliği, zarar ile haksız fiil arasında illiyet bağı, zararın meydana geldiği tarih, vb. bilgiler yer almalıdır.
Dilekçenin kabulü üzerine, mahkeme, duruşma günü tayin eder. Duruşmada, tarafların iddia ve savunmaları dinlenir, deliller toplanır ve karar verilir.
Tazminat Davası Kararları
Tazminat davalarında, mahkeme, davanın kabulü halinde, tazminat miktarını belirler. Tazminat miktarı, zararın miktarına, zarar görenin kusur durumuna, haksız fiilin niteliğine, vb. faktörlere göre belirlenir.
Tazminat davası kararları, temyiz edilebilir. Temyiz sonucunda, Yargıtay, kararı bozabilir veya onayabilir.
Tazminat Davası Örnekleri
Tazminat davaları, günlük hayatımızda sıklıkla karşılaşılan dava türlerinden biridir. Tazminat davası örnekleri arasında şunlar sayılabilir:
- Trafik kazalarında, yaralanma veya ölüm nedeniyle maddi ve manevi tazminat talep edilmesi.
- İş kazalarında, yaralanma veya ölüm nedeniyle maddi ve manevi tazminat talep edilmesi.
- Doktor hatalarında, tedavi