Tazminat Davası Nedir?
Tazminat davası, bir kişinin, başka bir kişinin veya kurumun haksız fiili nedeniyle uğradığı maddi ve manevi zararın karşılığını talep ettiği bir dava türüdür. Tazminat davaları, Türk Borçlar Kanunu’nun 49. maddesi uyarınca, “Bir kimse, başkasının malvarlığına veya şahsına zarar verirse, bu zararı gidermekle yükümlüdür.” hükmü uyarınca açılabilir.
Tazminat Davası Türleri
Tazminat davaları, talep edilen tazminat türüne göre iki ana kategoriye ayrılır:
- Maddi tazminat davaları: Maddi tazminat davaları, kişinin maddi zararlarının karşılığını talep ettiği davalardır. Maddi zararlar, kişinin malvarlığında meydana gelen azalmaları ifade eder. Örneğin, bir trafik kazasında yaralanan kişinin tedavi masrafları, sakatlık nedeniyle iş göremezlik tazminatı, mal kaybı gibi zararlar maddi tazminat kapsamındadır.
- Manevi tazminat davaları: Manevi tazminat davaları, kişinin manevi zararlarının karşılığını talep ettiği davalardır. Manevi zararlar, kişinin ruhsal ve bedensel acılarını ifade eder. Örneğin, bir trafik kazasında ölen kişinin yakınlarının duyduğu acı ve üzüntü, bir doktor hatası nedeniyle sakat kalan kişinin duyduğu pişmanlık ve utanç gibi zararlar manevi tazminat kapsamındadır.
Tazminat Davası Açma Şartları
Tazminat davası açabilmek için aşağıdaki şartlar aranır:
- Haksız fiil: Tazminat davası açılabilmesi için, zararın bir haksız fiil nedeniyle meydana gelmiş olması gerekir. Haksız fiil, hukuka aykırı ve kusurlu bir davranıştır.
- Zarar: Tazminat davası açılabilmesi için, zararın meydana gelmiş olması gerekir. Zarar, maddi veya manevi olabilir.
- İhtimalin gerçekleşmesi: Tazminat davası açılabilmesi için, tazminat talep edilen zararın gerçekleşmesi gerekir.
- Kusur: Tazminat davası açılabilmesi için, zararın meydana gelmesinde kusurlu olan bir kişinin veya kurumun bulunması gerekir.
- Hukuki ilişki: Tazminat davası açılabilmesi için, zararın meydana gelmesinde hukuki bir ilişkinin bulunması gerekir. Örneğin, işveren-işçi ilişkisi, kiracı-kiracı ilişkisi gibi.
Tazminat Davası Açma Süresi
Tazminat davası, zararın meydana geldiği tarihten itibaren 2 yıl içinde açılmalıdır. Bu süre hak düşürücü süre olarak da bilinir. Bu süre içinde dava açılmazsa, dava hakkı kaybedilir.
Tazminat Davası Nasıl Açılır?
Tazminat davası, sulh hukuk mahkemesinde açılır. Dava dilekçesi, davacı tarafından hazırlanır ve mahkemeye sunulur. Dava dilekçesinde, davacının kimliği, davalının kimliği, haksız fiilin meydana geldiği tarih ve yer, meydana gelen zararlar ve talep edilen tazminat miktarı belirtilir.
Tazminat Davası Süresi
Tazminat davasının görülme süresi, davanın karmaşıklığına ve tarafların gösterdiği çabaya göre değişebilir. Ancak, ortalama olarak tazminat davalarının görülme süresi 1-2 yıl arasındadır.
Tazminat Davası Masrafları
Tazminat davasında, davacı tarafından harç ve giderler ödenir. Harçlar, dava değerine göre hesaplanır. Giderler ise, davanın görülmesi ve sonuçlandırılması için yapılan masrafları ifade eder. Örneğin, bilirkişi incelemesi giderleri, duruşma giderleri gibi.
Tazminat Davası Kararları
Tazminat davasında verilen kararlar, kesin hüküm niteliğindedir. Bu nedenle, taraflar, karardan sonra başka bir dava açamaz.
Tazminat Davası Kararlarının İcra Edilmesi
Tazminat davasında verilen kararlar, icra yoluyla yerine getirilir. İcra yoluyla, davacının talep ettiği tazminat miktarı, davalıda tahsil edilir.
Tazminat Davası Örnekleri
- Trafik kazası nedeniyle yaralanan kişi, tedavi masrafları, sakatlık nedeniyle iş göremezlik tazminatı, mal kaybı gibi maddi tazminat talep edebilir.
- Doktor hatası nedeniyle sakat kalan kişi, sakatlık nedeniyle iş göremezlik tazminatı, mal kaybı, manevi tazminat talep edebilir.
- İşverenin kusurlu davranışı nedeniyle işten çıkarılan işçi, kıdem tazminatı, ihbar tazminatı