Tazminat Hakkı Hesaplama
Tazminat, iş hukukunda işçinin iş sözleşmesinin işveren tarafından feshedilmesi veya işçinin haklı nedenle iş sözleşmesini feshetmesi durumunda işçiye ödenmesi gereken bir paradır. Tazminat, işçinin işyerindeki hizmet süresine ve brüt ücretine göre hesaplanır.
Türkiye’de Tazminat Hakkı
Türkiye’de tazminat hakkı, 4857 sayılı İş Kanunu’nun 14. maddesinde düzenlenmiştir. Bu maddeye göre, işçinin iş sözleşmesinin işveren tarafından feshedilmesi halinde işçiye, fesih iradesinin kendisine tebliği tarihinden itibaren en geç 30 gün içinde kıdem tazminatı ödenmesi zorunludur.
İşçinin iş sözleşmesini haklı nedenle feshetmesi halinde ise, işçiye kıdem tazminatının yanı sıra ihbar tazminatı da ödenmesi gerekir. İhbar tazminatı, işçinin işyerindeki çalışma süresine göre hesaplanır.
Kıdem Tazminatı Hesaplama
Kıdem tazminatı, işçinin işyerindeki her tam yıl için bir aylık brüt ücreti tutarındadır. Kıdem tazminatı hesaplanırken, işçinin son aldığı brüt ücret esas alınır.
Kıdem tazminatı hesaplama formülü şu şekildedir:
Kıdem tazminatı = (İşçinin son aldığı brüt ücret x İşçinin çalıştığı yıl sayısı) / 12
Örneğin, bir işçinin son aldığı brüt ücret 5.000 TL ise ve işçinin işyerindeki çalışma süresi 5 yıl ise, işçinin kıdem tazminatı tutarı şu şekilde hesaplanır:
Kıdem tazminatı = (5.000 TL x 5) / 12 = 20.833,33 TL
Kıdem Tazminatı Tavanı
Kıdem tazminatı hesaplanırken, işçinin son aldığı brüt ücretin, her yıl için belirlenen tavan ücretten fazla olması halinde, tavan ücret esas alınır. 2023 yılı için kıdem tazminatı tavanı 23.489,83 TL’dir.
Örneğin, bir işçinin son aldığı brüt ücret 30.000 TL ise ve işçinin işyerindeki çalışma süresi 5 yıl ise, işçinin kıdem tazminatı tutarı şu şekilde hesaplanır:
Kıdem tazminatı = (23.489,83 TL x 5) / 12 = 96249,17 TL
İhbar Tazminatı Hesaplama
İhbar tazminatı, işçinin işyerindeki çalışma süresine göre hesaplanır. İşçinin iş sözleşmesini haklı nedenle feshetmesi halinde, işçinin ihbar tazminatı alabilmesi için işyerinde en az 6 ay çalışmış olması gerekir.
İhbar tazminatı hesaplama formülü şu şekildedir:
İhbar tazminatı = (İşçinin son aldığı brüt ücret x İşçinin çalıştığı yıl sayısı x 30) / 365
Örneğin, bir işçinin son aldığı brüt ücret 5.000 TL ise ve işçinin işyerindeki çalışma süresi 5 yıl ise, işçinin ihbar tazminatı tutarı şu şekilde hesaplanır:
İhbar tazminatı = (5.000 TL x 5 x 30) / 365 = 2.500 TL
Tazminat Hesaplama Araçları
İnternette tazminat hesaplama araçları bulunmaktadır. Bu araçlar, işçinin son aldığı brüt ücretini, işyerindeki çalışma süresini ve kıdem tazminatı tavan ücretini girerek tazminat tutarını hesaplamaya yardımcı olur.
Tazminat Hakkının Alınması
İşveren tarafından iş sözleşmesi feshedilen işçi, kıdem tazminatı ve ihbar tazminatı taleplerini işverene yazılı olarak bildirmelidir. İşveren, işçinin talebini 30 gün içinde yerine getirmezse, işçi icra takibi başlatabilir.
Tazminat Hakkının Kaybı
İşçinin iş sözleşmesinin feshedilmesinde haklı bir neden yoksa, işçi kıdem tazminatı ve ihbar tazminatı talep etme hakkını kaybeder.