Tazminat Hesaplama
Tazminat, bir iş sözleşmesinin feshi durumunda, işçinin işverene karşı sahip olduğu maddi ve manevi tazminat talepleridir. Tazminat, işçinin iş sözleşmesinin feshi nedeniyle uğradığı maddi ve manevi kayıpların karşılanması amacıyla ödenir.
Türkiye’de tazminat hesaplaması, İş Kanunu’nun 147. ve 148. maddelerinde düzenlenmiştir. Bu maddelere göre, işçinin kıdem tazminatı ve ihbar tazminatı olmak üzere iki tür tazminat hakkı vardır.
Kıdem tazminatı, işçinin iş sözleşmesinin işveren tarafından haksız yere feshedilmesi durumunda ödenir. Kıdem tazminatı, işçinin işyerinde çalıştığı her tam yıl için 30 günlük brüt ücretidir. Kıdem tazminatı, işçinin işe giriş tarihinden itibaren hesaplanır.
İhbar tazminatı, işçinin iş sözleşmesini işveren tarafından ihbar süresi verilmeden feshetmesi durumunda ödenir. İhbar tazminatı, işçinin işyerinde çalıştığı her tam yıl için 30 günlük brüt ücretidir. İhbar süresi, işçinin kıdemine göre değişmektedir.
Tazminat Hesaplama Formülü
Tazminat hesaplaması, aşağıdaki formül kullanılarak yapılır:
Tazminat Tutarı = (Kıdem/Yıl) * (Brüt Ücret/Gün) * (Gün Sayısı)
Bu formülde,
- Kıdem/Yıl: İşçinin işyerinde çalıştığı tam yıl sayısıdır.
- Brüt Ücret/Gün: İşçinin brüt ücretinin günlük karşılığıdır.
- Gün Sayısı: Kıdem tazminatı için 30 gün, ihbar tazminatı için ise ihbar süresi kadardır.
Kıdem Tazminatı Hesaplama Örneği
Bir işçi, 1 Ocak 2023 tarihinde işe girmiş ve 31 Aralık 2023 tarihinde işveren tarafından haksız yere işten çıkarılmıştır. İşçinin brüt ücreti 10.000 TL’dir.
Bu durumda, işçinin kıdem tazminatı aşağıdaki gibi hesaplanır:
Kıdem Tazminatı Tutarı = (2) * (10.000 TL/30) * (360)
Kıdem Tazminatı Tutarı = (2) * (333,33 TL) * (360)
Kıdem Tazminatı Tutarı = 225.999,6 TL
İhbar Tazminatı Hesaplama Örneği
Aynı işçi, 1 Ocak 2023 tarihinde işe girmiş ve 31 Aralık 2023 tarihinde işveren tarafından haksız yere işten çıkarılmıştır. İşçinin kıdemi 1 yıl olduğundan, ihbar süresi 20 gündür.
Bu durumda, işçinin ihbar tazminatı aşağıdaki gibi hesaplanır:
İhbar Tazminatı Tutarı = (1) * (10.000 TL/30) * (20)
İhbar Tazminatı Tutarı = (1) * (333,33 TL) * (20)
İhbar Tazminatı Tutarı = 6.666,60 TL
Tazminat Hesaplamada Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar
Tazminat hesaplamasında dikkat edilmesi gereken bazı hususlar şunlardır:
- Brüt ücret: Tazminat hesaplamasında esas alınan brüt ücret, işçinin sigorta primi, sendika aidatı, vergi gibi kesintiler öncesindeki ücretidir.
- Kıdem tazminatı için tam yıl: Kıdem tazminatı hesaplamasında, işçinin işyerinde çalıştığı tam yıl sayısı dikkate alınır. Yarım yıl ve daha az süreler, bir yıl olarak kabul edilmez.
- İhbar süresi: İhbar tazminatı hesaplamasında, işçinin kıdemine göre ihbar süresi dikkate alınır.
Tazminat Talebi
İşçi, iş sözleşmesinin feshi durumunda, tazminat talebiyle işverene başvurabilir. İşveren, işçinin tazminat talebini kabul etmezse, işçi, tazminat talebiyle İş Mahkemesi