SGK Tazminat Hesaplama
İş hayatında, işçi ve işveren arasında imzalanan iş sözleşmesi, işçinin işverene karşı bazı hak ve sorumluluklar yükler. İş sözleşmesinin feshi halinde, işçinin işverene karşı bazı tazminat talep etme hakkı doğabilir. Bu tazminatlardan en önemlileri kıdem tazminatı ve ihbar tazminatıdır.
Kıdem tazminatı, işçinin işyerinde çalıştığı her tam yıl için, 30 günlük ücreti tutarında ödenen bir tazminattır. Kıdem tazminatının hesaplanmasında, işçinin çalıştığı süre ve brüt ücreti esas alınır.
İhbar tazminatı, işverenin işçiyi işten çıkarması halinde, işçiye iş sözleşmesinin bildirim süresine kadar ödenmesi gereken bir tazminattır. İhbar tazminatının hesaplanmasında, işçinin brüt ücreti ve bildirim süresi esas alınır.
Kıdem tazminatı hesaplama formülü aşağıdaki gibidir:
Kıdem tazminatı = (İşçinin brüt ücreti * Çalıştığı süre) / 30
Örneğin, bir işçinin brüt ücreti 5.000 TL ve çalıştığı süre 10 yıl ise, kıdem tazminatı tutarı aşağıdaki gibi hesaplanır:
Kıdem tazminatı = (5.000 TL * 10 yıl) / 30
Kıdem tazminatı = 166,66 TL * 10
Kıdem tazminatı = 1.666,66 TL
İhbar tazminatı hesaplama formülü aşağıdaki gibidir:
İhbar tazminatı = (İşçinin brüt ücreti * Bildirim süresi)
Örneğin, bir işçinin brüt ücreti 5.000 TL ve bildirim süresi 30 gün ise, ihbar tazminatı tutarı aşağıdaki gibi hesaplanır:
İhbar tazminatı = (5.000 TL * 30 gün)
İhbar tazminatı = 150.000 TL
Kıdem ve ihbar tazminatı hesaplamalarında dikkat edilmesi gereken hususlar şunlardır:
- Kıdem tazminatı hesaplanırken, işçinin çalıştığı süre tam yıl olarak dikkate alınır. Yarım yıl veya daha az süreler ise tam yıl olarak kabul edilmez.
- İhbar tazminatı hesaplanırken, işçinin bildirim süresi içinde çalışıp çalışmadığına bakılır. İşçi bildirim süresi içinde çalışırsa, ihbar tazminatı ödenmez.
- Kıdem ve ihbar tazminatı hesaplamalarında, işçinin brüt ücreti esas alınır. Brüt ücrete, işçinin normal ücreti, ikramiyeleri, primleri ve diğer yan hakları dahildir.
- Kıdem ve ihbar tazminatı hesaplamalarında, hesaplanan tutarlar üzerinden damga vergisi kesintisi yapılır. Damga vergisi oranı %0,759’dur.
Kıdem ve ihbar tazminatı talep etme şartları şunlardır:
- İşçi, işyerinde en az bir yıl çalışmış olmalıdır.
- İşçi, işveren tarafından işten çıkarılmış olmalıdır.
- İşçinin iş sözleşmesi, işveren tarafından haklı bir neden olmaksızın feshedilmiş olmalıdır.
Kıdem ve ihbar tazminatı talep etme süresi 10 yıldır. Bu süre, iş sözleşmesinin feshi tarihinden itibaren başlar.
Kıdem ve ihbar tazminatı talep etme süreci aşağıdaki gibidir:
- İşçi, işverene yazılı olarak kıdem ve ihbar tazminatı talebinde bulunur.
- İşveren, işçinin talebini 30 gün içinde yerine getirir.
- İşveren, işçinin talebini 30 gün içinde yerine getirmezse, işçi iş mahkemesinde dava açabilir.
Kıdem ve ihbar tazminatı hesaplamalarında kullanılan kavramlar şunlardır:
- İşe giriş tarihi: İşçinin işyerine ilk olarak girdiği tarihtir.
- İşten çıkış tarihi: İşçinin işyerinden ayrıldığı tarihtir.
- Çalışma süresi: İşçinin işyerinde çalıştığı süredir.
- Brüt ücret: İşçinin normal ücreti, ikramiyeleri, prim