Tazminat Nedir?
Tazminat, hukukta, bir haksız fiil veya sözleşmeye aykırılık sonucunda meydana gelen maddi veya manevi zararın giderilmesi amacıyla ödenen bedeldir. Tazminatın amacı, zarar gören kişinin uğradığı zararı telafi etmek ve onu eski haline getirmektir.
Tazminatın Türleri
Tazminat, maddi ve manevi olmak üzere iki ana başlıkta incelenebilir.
Maddi tazminat, kişinin malvarlığında meydana gelen zararın giderilmesi amacıyla ödenen tazminattır. Maddi tazminat, zarar gören kişinin malvarlığında meydana gelen kayıpların giderilmesini amaçlar. Örneğin, bir trafik kazasında yaralanan kişinin tedavi giderleri, kaza nedeniyle kaybettiği iş günü ücretleri, araç hasarı gibi giderler maddi tazminat kapsamında değerlendirilebilir.
Manevi tazminat, kişinin kişilik haklarının ihlal edilmesi nedeniyle duyduğu acı, elem ve üzüntü gibi zararların giderilmesi amacıyla ödenen tazminattır. Manevi tazminat, zarar gören kişinin manevi zararının giderilmesini amaçlar. Örneğin, bir kazada yaralanan kişinin duyduğu acı, elem ve üzüntü, bir kişinin haksız yere tutuklanması nedeniyle duyduğu üzüntü gibi zararlar manevi tazminat kapsamında değerlendirilebilir.
Tazminatın Ödenmesi
Tazminat, tazminat sorumlusu tarafından doğrudan zarar gören kişiye ödenebilir. Tazminat sorumlusu, zarar gören kişiyi tazminat ödemeye zorlamak için yasal yollara başvurabilir.
Tazminat, mahkeme kararı ile de ödenebilir. Zarar gören kişi, tazminat talebiyle mahkemeye başvurarak tazminat alabilir. Mahkeme, zararın miktarını ve tazminat sorumlusunu belirleyerek tazminat ödenmesine karar verebilir.
Tazminat Hesaplanması
Tazminat, zararın miktarına göre belirlenir. Maddi tazminat, zarar gören kişinin uğradığı gerçek zararın miktarına göre hesaplanır. Manevi tazminat ise, zarar gören kişinin duyduğu acı, elem ve üzüntü gibi zararların karşılığını verecek şekilde hesaplanır.
Tazminat, hesaplanırken aşağıdaki hususlar dikkate alınır:
- Zarar gören kişinin uğradığı zararın türü
- Zarar gören kişinin uğradığı zararın miktarı
- Zarar gören kişinin zararın meydana gelmesindeki kusuru
- Zarar gören kişinin sosyal durumu
- Zarar gören kişinin ekonomik durumu
Tazminatın Süresi
Tazminat, zararın meydana geldiği tarihten itibaren talep edilebilir. Tazminat talebi, zararın meydana geldiği tarihten itibaren 10 yıl içinde yapılmalıdır.
Tazminat Talebi
Tazminat talebi, zarar gören kişi tarafından yazılı olarak veya sözlü olarak yapılabilir. Tazminat talebi, tazminat sorumlusuna veya mahkemeye yapılabilir.
Tazminat talebinde aşağıdaki hususlar belirtilmelidir:
- Zarar görenin kimliği
- Zarar görenin uğradığı zararın türü
- Zarar görenin uğradığı zararın miktarı
- Zarar görenin zararın meydana gelmesindeki kusuru
- Zarar görenin sosyal durumu
- Zarar görenin ekonomik durumu
Tazminat Davaları
Tazminat talepleri, hukuk mahkemelerinde görülür. Tazminat davalarında, zarar gören kişi, tazminat sorumlusuna karşı tazminat talebinde bulunur. Mahkeme, zararın miktarını ve tazminat sorumlusunu belirleyerek tazminat ödenmesine karar verebilir.
Tazminat Hukukunda Örnekler
Maddi tazminat:
- Bir trafik kazasında yaralanan kişinin tedavi giderleri, maddi tazminat kapsamında değerlendirilebilir.
- Bir iş yerinde iş kazası geçiren işçinin iş göremezlik süresi boyunca kaybettiği ücretler, maddi tazminat kapsamında değerlendirilebilir.
- Bir malın hasar görmesi nedeniyle meydana gelen zararlar, maddi tazminat kapsamında değerlendirilebilir.
Manevi tazminat:
- Bir trafik kazasında yaralanan kişinin duyduğu acı, elem ve üzüntü, manevi tazminat kapsamında değerlendirilebilir.
- Bir kişinin haksız yere tutuklanması nedeniyle duyduğu üzüntü, manevi tazminat kapsamında değerlendirilebilir.
- Bir kişinin kişilik haklarının ihlal edilmesi nedeniyle duyduğu onur kırıcı duygular, manevi tazminat kapsamında değerlendirilebilir.
Sonuç
Tazminat, hukukun önemli bir kavramlarından biridir. Tazminat,