Tazminat Ödeme Tutarı Nedir?
Tazminat, haksız fiilde bulunması sonucunda birinin maddi veya manevi zarar görmesine neden olan kişinin zararı tazmin etmek amacıyla ödediği bedeldir. Tazminat, para olarak ödenebileceği gibi bir borcun ödenmesi şeklinde de yerine getirilebilir.
Tazminat ödeme tutarını belirleyen en önemli unsur, tazminat talebinin konusudur. Tazminat talebi, maddi tazminat, manevi tazminat veya her ikisini de kapsayabilir.
Maddi Tazminat
Maddi tazminat, kişinin maddi varlıklarında meydana gelen zararın giderilmesi için ödenen tazminattır. Maddi tazminat talebinde bulunabilmek için, kişinin maddi zarara uğramış olması gerekir. Maddi zarar, kişinin malvarlığında meydana gelen azalmayı ifade eder. Maddi zararın kapsamı oldukça geniştir. Örneğin, bir kazada aracı hasar gören kişinin araç bedeli, tedavi masrafları, gelir kaybı gibi giderleri maddi tazminat kapsamında olabilir.
Maddi tazminatın hesaplanmasında, zararın miktarı, zararın meydana geldiği tarihteki değeri, tazminatın talep edildiği tarihteki değeri ve enflasyon gibi unsurlar dikkate alınır.
Manevi Tazminat
Manevi tazminat, kişinin kişilik haklarının ihlali nedeniyle uğradığı zararın giderilmesi için ödenen tazminattır. Manevi tazminat talebinde bulunabilmek için, kişinin kişilik haklarının ihlal edilmiş olması gerekir. Kişilik hakları, kişinin bedensel ve ruhsal bütünlüğünü, şeref ve haysiyetini, özel hayatını ve özgürlüklerini ifade eder. Örneğin, bir trafik kazasında yaralanan kişinin acı ve ıstırabı, bir haksız fiil sonucunda kişinin onurunun zedelenmesi gibi durumlar manevi tazminat kapsamında olabilir.
Manevi tazminatın hesaplanmasında, zararın niteliği, zararın meydana geldiği tarihteki değeri ve enflasyon gibi unsurlar dikkate alınır.
Tazminat Ödeme Tutarını Belirleyen Diğer Unsurlar
Tazminat ödeme tutarını belirleyen diğer unsurlar şunlardır:
- Kusur oranı: Tazminat talebinin konusu, haksız fiil ise, tazminat ödeme tutarını belirleyen en önemli unsur kusur oranıdır. Kusur oranı, zarara neden olan kişinin eyleminin veya ihmalinin zararla olan ilişkisini gösteren bir orandır. Örneğin, bir trafik kazasında kusur oranı %50 ise, tazminatın yarısı zarara neden olan kişiden, yarısı ise zarar gören kişiden alınır.
- Tazminat talebinin tarihi: Tazminat talebinin tarihi, tazminat ödeme tutarını etkileyebilir. Örneğin, enflasyon nedeniyle tazminat talebinin yapıldığı tarihte zararın miktarı artmışsa, tazminat ödeme tutarı da artar.
- Tazminat talebinin konusunun niteliği: Tazminat talebinin konusunun niteliği de tazminat ödeme tutarını etkileyebilir. Örneğin, bir kişinin ölümünden kaynaklanan tazminat talebinde bulunuluyorsa, tazminat miktarı daha yüksek olacaktır.
Tazminat Ödeme Süresi
Tazminat talebinin konusu, haksız fiil ise, tazminat ödeme süresi 8 iş günüdür. Tazminat talebinin konusu, sözleşmeden kaynaklanan bir tazminat ise, tazminat ödeme süresi sözleşmede yer alan hükümlere göre belirlenir.
Tazminat Ödeme Süresinin Uzatılması
Tazminat ödeme süresinin uzatılması, ancak tazminat talebinin konusunun karmaşık olması veya tazminat miktarının belirlenmesinin güç olması gibi durumlarda mümkündür. Tazminat ödeme süresinin uzatılması için, tazminat talebinde bulunan kişinin talebi üzerine, sigorta şirketi veya mahkeme tarafından karar verilir.
Tazminat Ödemesinin Yapılmaması
Tazminat ödemesinin yapılmaması halinde, tazminat talebinde bulunan kişi, tazminat borcunun tahsili için yasal yollara başvurabilir. Tazminat borcunun tahsili için, tazminat talebinde bulunan kişi, aşağıdaki yasal yollardan birini kullanabilir:
- Tazminat dava açmak: Tazminat talebinde bulunan kişi, tazminat borcunun tahsili için tazminat davası açabilir. Tazminat davasında, mahkeme tarafından tazminat miktarı belirlenir ve tazminat borcu hüküm altına alınır.
- İcra takibi başlatmak: Tazminat talebinde bulunan kişi, tazminat borcunun tahsili için icra takibi başlatabilir. İcra takibi sonucunda, tazminat