Tazminat Parası Nasıl Hesaplanır?
Tazminat, bir iş sözleşmesinin sona ermesi durumunda, işçinin işverene veya işverenin işçiye ödediği bir ödemedir. Tazminat, işçinin işyerinde çalıştığı süre, brüt ücreti ve iş sözleşmesinin sona ermesi sebebi gibi faktörlere göre değişiklik gösterir.
Türkiye’de Tazminat Türleri
Türkiye’de işçilere ödenen tazminat türleri şunlardır:
- Kıdem tazminatı: İşçinin işyerinde çalıştığı her yıl için 30 günlük brüt ücretidir.
- İhbar tazminatı: İşverenin işçiyi ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranışı nedeniyle veya işyerinde yeni bir teknolojinin kullanılması nedeniyle işten çıkarması durumunda, işçiye ödenen tazminattır.
- İş kazasında tazminat: İşçinin işyerinde geçirdiği iş kazası sonucu yaralanması veya sakatlanması durumunda, işçiye ve/veya ailesine ödenen tazminattır.
- Meslek hastalığı nedeniyle tazminat: İşçinin işyerinde çalıştığı sırada maruz kaldığı işyerinin koşulları nedeniyle meslek hastalığı geçirmesi durumunda, işçiye ödenen tazminattır.
- Hamilelik nedeniyle tazminat: İşçinin hamileliği nedeniyle iş sözleşmesinin feshedilmesi durumunda, işçiye ödenen tazminattır.
- Ücret alacağı nedeniyle tazminat: İşçinin işverene olan ücret alacağının ödenmemesi durumunda, işçiye ödenen tazminattır.
Bu yazıda, kıdem tazminatı hesaplamasına odaklanacağız.
Kıdem Tazminatı Hesaplama Formülü
Kıdem tazminatı hesaplama formülü şu şekildedir:
Kıdem tazminatı = Çalışılan yıl sayısı * Son alınan brüt ücret * 30
Örneğin, bir işçi 5 yıl boyunca 10.000 TL brüt ücretle çalışmışsa, kıdem tazminatı tutarı şu şekilde hesaplanır:
Kıdem tazminatı = 5 * 10.000 * 30
Kıdem tazminatı = 1.500.000
Bu durumda, işçiye 1.500.000 TL kıdem tazminatı ödenir.
Kıdem Tazminatı Hesaplamasında Dikkat Edilmesi Gerekenler
Kıdem tazminatı hesaplamasında dikkat edilmesi gereken bazı hususlar şunlardır:
- Çalışana ödenecek kıdem tazminatının tutarı, işçinin çalıştığı yıl sayısına ve son aldığı brüt ücrete göre belirlenir.
- Kıdem tazminatı hesaplanırken, sigorta primi, sendika aidatı, vergi gibi kesintiler öncesindeki brüt ücret esas alınır.
- Kıdem tazminatı hesaplanırken, süreklilik arz eden sosyal yardımlar ve benzeri ücretler de dikkate alınır.
- İkramiyeler ücrete endeksli ise son ücret üzerinden günlük hesaplanır.
- Kıdem tazminatı hesaplanırken, bir tam yıl için 30 günlük giydirilmiş ücret esas alınır.
Kıdem Tazminatı Hesaplama Araçları
Kıdem tazminatı hesaplamak için internette pek çok araç mevcuttur. Bu araçlar, çalışanın çalıştığı yıl sayısı, son aldığı brüt ücret ve diğer bilgileri girerek kıdem tazminatı tutarını hesaplamaktadır.
Kıdem Tazminatı Ödenmesi
Kıdem tazminatı, iş sözleşmesinin sona ermesinden itibaren en geç 2 ay içinde ödenir. İşveren, kıdem tazminatını ödemediği takdirde, işçi işçilik alacaklarına ilişkin dava açabilir.
Kıdem Tazminatı Tavanı
Kıdem tazminatı tutarı, her yıl için belirlenen tavan miktarı ile sınırlıdır. 2023 yılı için kıdem tazminatı tavanı 23.489,83 TL’dir. Bu tutarın üzerinde bir kıdem tazminatı ödenmesi durumunda, fazla kısım gelir vergisine tabi tutulur.
**Sonuç olarak, kıdem tazminatı hesaplamak için çalışanın çalıştığı yıl sayısı, son aldığı brüt ücret ve diğer bilgileri bilmek gerekir. Kıdem tazminatı hesaplanırken, sigorta primi, sendika aidatı, vergi gibi kesintiler öncesinde