Tazminatla İlgili Yeni Yasa
Türkiye’de iş hukukunda önemli bir yeri olan kıdem tazminatı, bir çalışanın işveren tarafından işten çıkarıldığı veya kendi isteğiyle işten ayrıldığı durumda, kendisine ödenen bir tazminat türüdür. Mevcut kıdem tazminatı sistemi, işverenin çalışanın işten ayrıldığı tarihte, çalıştığı her yıl için 30 günlük brüt ücreti tutarında tazminat ödemesini öngörmektedir.
Son yıllarda, kıdem tazminatı sisteminin işverenler üzerindeki mali yükünü azaltmak ve çalışanların emeklilik gelirlerini artırmak amacıyla, kıdem tazminatının bir fon sistemine devredilmesi yönünde tartışmalar yaşanmaktadır. Bu tartışmalar sonucunda, 2023 yılında, kıdem tazminatı sisteminin temellerini değiştirecek bir yasa tasarısı hazırlanmıştır.
Yeni Yasa Tasarısının Temel Özellikleri
Yeni yasa tasarısına göre, kıdem tazminatı, işveren tarafından çalışanın kişisel hesabına yatırılmak üzere bir fon sistemine devredilecektir. Bu sistemde, işverenler, her ay çalışanın brüt maaşının yüzde 8,33’ünü fon hesabına yatıracaklardır. Çalışan, işveren tarafından ödenen bu tutarlara, kendi katkılarını da ekleyerek, emeklilik döneminde kullanabilecek bir birikim oluşturacaktır.
Yeni yasa tasarısına göre, kıdem tazminatı, işten ayrılırken değil, emeklilik döneminde alınacaktır. Çalışanlar, 60 yaşına kadar işten ayrılırlarsa, kıdem tazminatının yarısını bir defaya mahsus olmak üzere alabileceklerdir. Kalan yarısını ise 60 yaşına gelip emeklilik şartlarını yerine getirdikten sonra alabileceklerdir.
Yeni Yasa Tasarısının Faydaları
Yeni yasa tasarısının, işverenler ve çalışanlar açısından bir dizi fayda sağlaması beklenmektedir. İşverenler açısından, kıdem tazminatı ödeme yükümlülüğünün gelecekteki maliyetini azaltması, bu yasanın en önemli faydalarından biri olarak görülmektedir. Çalışanlar açısından ise, emeklilik döneminde daha yüksek bir birikim oluşturabilmeleri, yeni yasanın en önemli faydalarından biri olarak değerlendirilmektedir.
Yeni Yasa Tasarısının Sorunları
Yeni yasa tasarısının, bazı yönlerden sorunlu olduğu da ifade edilmektedir. Bu sorunlardan biri, kıdem tazminatının işten ayrılırken değil, emeklilik döneminde ödenmesidir. Bu durum, çalışanlar açısından, işten ayrıldıklarında, işsiz kaldıklarında veya iş değiştirdiklerinde, ekonomik olarak zor durumda kalmalarına neden olabilir.
Bir diğer sorun ise, kıdem tazminatının bir fon sistemine devredilmesidir. Bu durum, çalışanların birikimlerini kontrol etmelerinin zorlaşmasına neden olabilir. Ayrıca, fon sisteminin yönetiminde yaşanacak herhangi bir sorun, çalışanların birikimlerini kaybetmelerine neden olabilir.
Sonuç
Kıdem tazminatı sisteminin temellerini değiştirecek olan yeni yasa tasarısı, işverenler ve çalışanlar açısından önemli bir değişikliktir. Bu yasanın, olumlu ve olumsuz etkilerinin, uygulamaya konulduktan sonra daha net bir şekilde ortaya çıkması beklenmektedir.
Tazminatla İlgili Yeni Yasa Tasarısının Tartışmalı Yönleri
Yeni yasa tasarısı, işverenler ve çalışanlar arasında tartışmalara neden olmaktadır. İşverenler, yeni sistemin mali yükünü azaltacağından ve işverenler ile çalışanlar arasındaki ilişkileri bozacağından endişe etmektedir. Çalışanlar ise, yeni sistemin emeklilik dönemindeki gelirlerini artıracağına inanmakta, ancak işten ayrıldıklarında ekonomik olarak zor durumda kalmalarından endişe etmektedir.
Yeni Yasa Tasarısının Geleceği
Yeni yasa tasarısı, henüz TBMM’de görüşülmeye başlanmamıştır. Yasa tasarısının, TBMM tarafından kabul edilmesi halinde, 2024 yılı başında yürürlüğe girmesi öngörülmektedir.
Yeni yasanın, işverenler ve çalışanlar açısından olumlu ve olumsuz etkilerinin, uygulamaya konulduktan sonra daha net bir şekilde ortaya çıkması beklenmektedir.