Türk Hukukunda Terör Tazminatı
Terör, toplumda korku ve endişe yaratan, toplu olarak veya bireylere yönelik şiddet eylemlerini içeren bir olgudur. Terör eylemleri sonucunda kişiler maddi ve manevi zararlara uğrayabilirler. Bu zararlar, yaralanma, ölüm, mal kaybı, iş kaybı, psikolojik travma gibi çeşitli şekillerde ortaya çıkabilir.
Türk hukukunda terör eylemlerinden kaynaklanan zararların tazmini, hem Anayasa hem de özel kanunlar tarafından düzenlenmiştir. Anayasa’nın 56. maddesine göre, “Herkes, sağlıklı ve dengeli bir çevrede yaşama hakkına sahiptir. Bu çevrenin bozulması halinde, herkes, bu bozulmanın giderilmesini ve zararların tazmin edilmesini istemek hakkına sahiptir.”
Terör eylemlerinden kaynaklanan maddi zararların tazmini, 5233 sayılı Terör ve Terörle Mücadeleden Doğan Zararların Karşılanması Hakkında Kanun ile düzenlenmiştir. Bu Kanuna göre, terör eylemleri sonucunda kişilerin uğramış olduğu maddi zararlar, Devlet tarafından karşılanır. Maddi zararlar, ölen kişilerin yakınlarına, yaralanan kişilerin kendilerine veya mal kaybına uğrayan kişilere ödenir.
Terör eylemlerinden kaynaklanan manevi zararların tazmini ise, Anayasa Mahkemesi’nin 25.06.2009 tarihli ve 2006/79 esas, 2009/97 karar sayılı kararı ile düzenlenmiştir. Bu karara göre, terör eylemleri sonucunda kişilerin uğradıkları manevi zararlar da Devlet tarafından karşılanır. Manevi zararlar, ölen kişilerin yakınlarına, yaralanan kişilerin kendilerine veya terör eylemi nedeniyle kişilik haklarına saldırıya uğrayan kişilere ödenir.
Terör Tazminatı Talebinde Bulunma
Terör tazminatı talebinde bulunmak için, öncelikle terör eylemi nedeniyle zarara uğrayan kişinin veya yakınlarının, yetkili makamlara başvurması gerekir. Terör eylemi nedeniyle maddi zarara uğrayan kişiler, zararlarını belgeleyen belgelerle birlikte, İçişleri Bakanlığı’na başvurabilirler. Terör eylemi nedeniyle manevi zarara uğrayan kişiler ise, zararlarının tazmini için, Anayasa Mahkemesi’ne başvurabilirler.
Terör Tazminatının Miktarı
Terör tazminatının miktarı, zararın niteliğine ve ağırlığına göre belirlenir. Maddi zararların tazmininde, zararın miktarı, belgelerle kanıtlanır. Manevi zararların tazmininde ise, zararın ağırlığı ve kişinin sosyal durumu göz önünde bulundurulur.
Terör Tazminatı Taleplerinde Dikkat Edilmesi Gerekenler
Terör tazminatı taleplerinde dikkat edilmesi gereken bazı hususlar şunlardır:
- Terör tazminatı talebinde bulunmak için, zararın terör eylemi nedeniyle meydana geldiği kesin olarak kanıtlanmalıdır.
- Maddi zararların tazmininde, zararın miktarının belgelenmesi gerekir.
- Manevi zararların tazmininde, zararın ağırlığının ve kişinin sosyal durumunun kanıtlanması gerekir.
- Terör tazminatı talebinde bulunmak için, yetkili makamlara başvuru süresi geçirilmemelidir.
Terör Tazminatı Davaları
Terör eylemleri nedeniyle uğranılan zararların tazmini için, yargı yoluna başvuru da mümkündür. Maddi zararların tazmini için, tazminat davası, Asliye Hukuk Mahkemeleri’nde açılır. Manevi zararların tazmini için ise, tazminat davası, Asliye Hukuk Mahkemeleri veya İdare Mahkemeleri’nde açılır.
Terör Tazminatı Davalarında Dikkat Edilmesi Gerekenler
Terör tazminatı davalarında dikkat edilmesi gereken bazı hususlar şunlardır:
- Dava dilekçesinde, zararın terör eylemi nedeniyle meydana geldiği açıkça belirtilmelidir.
- Maddi zararların tazmininde, zararın miktarı belgelenmelidir.
- Manevi zararların tazmininde, zararın ağırlığının ve kişinin sosyal durumunun kanıtlanması gerekir.
- Dava dilekçesinde, talep edilen tazminat miktarı açıkça belirtilmelidir.
Sonuç
Türk hukukunda, terör eylemlerinden kaynaklanan zararların tazmini, hem Anayasa hem de özel kanunlar tarafından düzenlenmiştir. Terör eylemleri sonucunda maddi veya manevi zarara uğrayan kişiler, yetkili makamlara başvurarak veya yargı yoluna başvurarak, tazminat talep edebilirler.
Terör tazminatı taleplerinde dikkat edilmesi gereken hususları ve dava süreçlerini iyi bilmek, hak kaybı yaşanmaması açısından önemlidir.