Yeni İş Kanununda Kıdem Tazminatı
Kıdem tazminatı, işçinin işverene bağlı olarak çalıştığı her tam yıl için 30 günlük ücreti tutarında ödenen bir tazminat türüdür. Kıdem tazminatı, işçinin iş sözleşmesinin feshi durumunda, işçinin kıdemine ve brüt ücretine göre hesaplanır.
Yeni İş Kanunu Kıdem Tazminatı Hükümleri
2023 yılında yürürlüğe giren yeni İş Kanunu’nda kıdem tazminatı hükümlerinde bazı değişiklikler yapılmıştır. Bu değişiklikler şunlardır:
- Kıdem tazminatı tavanı artmıştır. 2023 yılı Ocak-Haziran döneminde kıdem tazminatı tavanı 19.982,83 TL iken, Temmuz-Aralık döneminde 23.489,83 TL olarak belirlenmiştir.
- Kıdem tazminatı hesaplamasında son ücret esas alınmıştır. Yeni İş Kanunu’na göre kıdem tazminatı hesaplamasında, işçinin fesih tarihindeki son ücreti esas alınır.
- Kıdem tazminatı ödemesi için işçinin en az 1 yıl çalışması zorunluluğu kaldırılmıştır. Yeni İş Kanunu’na göre, işçinin işe başladığı tarihten itibaren hizmet akdinin devamı süresince her geçen tam yıl için kıdem tazminatı ödenir.
Kıdem Tazminatı Hak Kazanma Şartları
Kıdem tazminatı hakkı kazanmak için işçinin aşağıdaki şartları taşıması gerekir:
- İşçi, işverene bağlı olarak çalışmakta olmalıdır.
- İşçi, fesih tarihinden itibaren en az 18 yaşını doldurmuş olmalıdır.
- İşçi, fesih tarihinden itibaren en az 1 yıl çalışmış olmalıdır.
Kıdem Tazminatı Ödenmesi Gereken Feshi Nedenleri
Kıdem tazminatı, işçinin iş sözleşmesinin aşağıdaki nedenlerle feshedilmesi durumunda ödenir:
- İşverenin haklı nedenle fesih yapması
- İşçinin ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranışları nedeniyle fesih yapması
- İşçinin iş sözleşmesini haklı nedenle feshetmesi
- İş sözleşmesinin ölüm nedeniyle sona ermesi
Kıdem Tazminatı Hesaplaması
Kıdem tazminatı, işçinin fesih tarihindeki son ücreti ve kıdemine göre hesaplanır. Kıdem tazminatı hesabı şu şekilde yapılır:
Kıdem tazminatı = (Son ücret * Kıdem süresi) / 30
Örnek:
Bir işçi, 1 Ocak 2023 tarihinde brüt 10.000 TL ücretle çalışmaya başlamış ve 31 Aralık 2023 tarihinde iş sözleşmesini haklı nedenle feshetmiştir. Bu işçinin kıdem tazminatı 10.000 TL * 3 = 30.000 TL’dir.
Kıdem Tazminatı Vergilendirmesi
Kıdem tazminatı, 2023 yılı Temmuz ayından itibaren Gelir Vergisi Kanunu’nun 25 inci maddesinde yer alan istisna kapsamındadır. Buna göre, kıdem tazminatı hesaplanırken, brüt ücretten sadece damga vergisi (binde 7,59 oranında) kesintisi yapılır.
Kıdem Tazminatı Davaları
İşveren tarafından kıdem tazminatı ödenmemesi veya eksik ödenmesi durumunda, işçi, kıdem tazminatı alacağını iş mahkemesinde dava edebilir. Kıdem tazminatı davalarında, işçinin iş sözleşmesinin feshinin kıdem tazminatı ödenmesini gerektirecek bir nedene dayanması gerekir.
Kıdem Tazminatı ve İşsizlik Sigortası
İşsiz kalan işçiler, işsizlik sigortası kapsamında işsizlik ödeneği alabilirler. İşsizlik ödeneği, işçinin son 3 yıldaki çalışma süreleri ve son brüt ücretine göre hesaplanır.
Yeni İş Kanunu’nda Kıdem Tazminatı Değişiklikleri
Yeni İş Kanunu’nda yapılan kıdem tazminatı değişiklikleri, işçiler ve işverenler açısından önemli değişikliklerdir. Bu değişikliklerin, işçilerin iş güvencesini ve kıdem tazminatı alabilme imkanlarını artırması beklenmektedir.
Ancak, kıdem tazminatı tavanı artışı ve kıdem tazminatı ödemesi için işçinin en az 1 yıl çalışması zorunluluğunun kaldırılması, işverenler açısından maliyet artışına neden