Yıldırım Şimşek Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri
Giriş
Nitel araştırma, sosyal bilimlerde yaygın olarak kullanılan bir araştırma yöntemidir. Bu yöntem, insanların deneyimlerini, inançlarını, tutumlarını ve davranışlarını anlamak için kullanılır. Nitel araştırma, nicel araştırmadan farklı olarak, sayısal veriler yerine sözlü ve yazılı veriler kullanır.
Yıldırım ve Şimşek (2013), nitel araştırma yöntemlerini üç ana başlık altında toplamıştır:
- Gözlem: Gözlem, araştırmacının belirli bir ortamda veya durumda meydana gelen olayları doğrudan gözlemlemesi ve kaydetmesidir.
- Mülakat: Mülakat, araştırmacının belirli bir konuyla ilgili olarak katılımcılarla yüz yüze veya telefonla görüşmesi ve onların görüşlerini kaydetmesidir.
- Belge incelemesi: Belge incelemesi, araştırmacının belirli bir konuyla ilgili olarak yazılı veya görsel belgeleri incelemesi ve analiz etmesidir.
Gözlem
Gözlem, nitel araştırma yöntemleri arasında en yaygın olarak kullanılan yöntemlerden biridir. Gözlem, araştırmacının belirli bir ortamda veya durumda meydana gelen olayları doğrudan gözlemlemesi ve kaydetmesidir. Gözlem, katılımcı gözlem ve katılımcı olmayan gözlem olmak üzere iki şekilde yapılabilir.
- Katılımcı gözlem: Katılımcı gözlem, araştırmacının belirli bir gruba veya topluluğa katılarak onların günlük yaşamlarını gözlemlemesidir. Katılımcı gözlem, araştırmacının katılımcılarla yakın ilişkiler kurmasını ve onların deneyimlerini derinlemesine anlamasını sağlar.
- Katılımcı olmayan gözlem: Katılımcı olmayan gözlem, araştırmacının belirli bir ortamda veya durumda meydana gelen olayları uzaktan gözlemlemesidir. Katılımcı olmayan gözlem, araştırmacının katılımcılarla yakın ilişkiler kurmasını engeller, ancak daha nesnel veriler toplamasını sağlar.
Mülakat
Mülakat, nitel araştırma yöntemleri arasında bir diğer yaygın olarak kullanılan yöntemdir. Mülakat, araştırmacının belirli bir konuyla ilgili olarak katılımcılarla yüz yüze veya telefonla görüşmesi ve onların görüşlerini kaydetmesidir. Mülakat, açık uçlu sorular ve kapalı uçlu sorular olmak üzere iki şekilde yapılabilir.
- Açık uçlu sorular: Açık uçlu sorular, katılımcıların belirli bir konuyla ilgili olarak kendi görüşlerini özgürce ifade etmelerine olanak tanır. Açık uçlu sorular, araştırmacının katılımcıların deneyimlerini ve inançlarını derinlemesine anlamasını sağlar.
- Kapalı uçlu sorular: Kapalı uçlu sorular, katılımcıların belirli bir konuyla ilgili olarak önceden belirlenmiş seçeneklerden birini seçmelerine olanak tanır. Kapalı uçlu sorular, araştırmacının katılımcıların görüşlerini daha kolay karşılaştırmasını sağlar.
Belge İncelemesi
Belge incelemesi, nitel araştırma yöntemleri arasında daha az yaygın olarak kullanılan bir yöntemdir. Belge incelemesi, araştırmacının belirli bir konuyla ilgili olarak yazılı veya görsel belgeleri incelemesi ve analiz etmesidir. Belge incelemesi, araştırmacının belirli bir konuyla ilgili olarak geçmişte meydana gelen olayları ve gelişmeleri anlamasını sağlar.
Nitel Araştırma Yöntemlerinin Avantajları ve Dezavantajları
Nitel araştırma yöntemleri, nicel araştırma yöntemlerine göre bir takım avantajlara sahiptir. Bu avantajlar şunlardır:
- Nitel araştırma yöntemleri, insanların deneyimlerini, inançlarını, tutumlarını ve davranışlarını derinlemesine anlamayı sağlar.
- Nitel araştırma yöntemleri, katılımcıların kendi sözleriyle ifade etmelerine olanak tanır.
- Nitel araştırma yöntemleri, araştırmacının katılımcılarla yakın ilişkiler kurmasını sağlar.
Nitel araştırma yöntemleri, nicel araştırma yöntemlerine göre bir takım dezavantajlara da sahiptir. Bu dezavantajlar şunlardır:
- Nitel araştırma yöntemleri, nicel araştırma yöntemlerine göre daha fazla zaman ve kaynak gerektirir.
- Nitel araştırma yöntemleri, nicel araştırma yöntemlerine göre daha az nesneldir.
- Nitel araştırma yöntemleri, nicel araştırma yöntemlerine göre daha az genelleştirilebilir.
Sonuç
Nitel araştırma yöntemleri, sosyal bilimlerde yaygın olarak kullanılan bir araştırma yöntemidir. Bu yöntem, insanların deneyimlerini, inançlarını, tutumlarını ve davranışlarını anlamak için kullanılır. Nitel araştırma yöntemleri, nicel araştırma yöntemlerine göre bir takım avantajlara ve dezavantajlara sahiptir.
Faydalı Siteler ve İlgili Dosyalar
- Yıldırım ve Şimşek (2013). Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
- Nitel Araştırma Yöntemleri Dergisi
- Nitel Araştırma Yöntemleri Örnekleri